با توسعه و تعدد روز افزون ارزهای دیجیتال و دنیای کریپتوکارنسی، به صورت مستمر بر مقدار و تنوع خدمات ارائه شده در این زمینه افزوده می شود. این یک تابع مستقیم از میزان تقاضای بازار است که البته به صورت شدیدا صعودی رشد می کند. رمزارزها و در صدر آنها بیت کوین در حال تسلط بر بازارهای گوناگون است و محبوبیت آن به دلایل مختلف در حال افزایش است. موضوعی که پس از پاندمی کرونا در دنیا رواج بیشتری یافت. افراد برای ارتباط با این ارزها و تبادل آنها روش های گوناگونی را به کار می گیرند اما باید بدانیم که تمامی این مسیرها از یک گذرگاه ثابت به نام صرافی ها عبور می کند. صرافی های ارز دیجیتال امکان مبادله آنلاین و لحظه ای را برای تمامی کاربران خود فراهم می کنند. آنها پلتفرمی هستند که میزبان هزاران تریدر در سطح دنیا می باشند و از انواع مختلف کوین ها به صورت دلاری و ریالی پشتیبانی می کنند. از فاکتورهای موثر در انتخاب صرافی های آنلاین صرفنظر از امنیت، مواردی مانند کارمزد و سرعت نیز می باشد. صرافی های فعال امروزی به دو دسته متمرکز و غیرمتمرکز دسته بندی می شوند که ما در این مقاله به معرفی رایج ترین حالت آن یعنی متمرکز می پردازیم.
صرافی متمرکز
صرافی متمرکز
تمرکز در امور مالی همان سازوکار حاکم بر سیستم بانکداری کشورهای مختلف است. همان تجمیع خدمات مشخص با مرزهای تعیین شده، که مردم برای استفاده از آنها محدودیت های خاص خود را داشته و طبق روندهای تعیین شه از سوی بانک ها اقدام می کتند. همین روال در ارزهای دیجیتال نیز محبوبیت خود را دارد. این موضوع شاید به دلیل سابقه زیاد این سازوکارها در میان مردم باشد. صرافی های متمرکز نیز از همین قواعد پیروی می کنند و عمده آنها نیز امروزه از همین نوع متمرکز هستند.
آنچه این روزها در دنیای رمزارزها و سایر زمینه های مالی در جریان است، یک مقابله با این نهادهای متمرکز است. بیت کوین در راستای همین اهداف به وجود آمد و گام بلندی به سمت عدم تمرکز برداشت. تقریبا اکثر متخصصین این حوزه نیز عقیده دارند که رمزارزها را باید در یک ساختار غیرمتمرکز مانند کیف پول های سخت افزاری و نرم افزاری ذخیره کرد. اعطای اختیار ذخیره سازی رمزارزها به یک نهاد سوم، عملا امنیت آنها را دچار چالش بزرگی می کند. در صورتی که ذخیره سازی آنها در یک کیف پول شخصی، تنها دسترسی به دارنده رمز را می دهد و این ایده آل ترین حالت ممکن است. در مورد چالش های این نوع ذخیره سازی نیز می توان بحث کرد و ایراداتی را وارد دانست. از این قبیل که گم کردن و مفقودی رمز می تواند سرمایه شما را به طور کامل نابود کند و هیچ راه بازگشتی نیست.
از جمله موارد قابل اعتنا در صرافی های متمرکز محبوبیت زیاد آنها است. امکاناتی که این سرویس ها در اختیار کاربران قرار می دهد، بسیار فراتر از آن چیزی است که در حالت غیرمتمرکز است. سرویس های قانونی ارائه شده به کاربران در حالت متمرکز، نظارت های سفت و سختی را به کار می گیرند و در مورد مجوزهای تاسیس صرافی، پیش زمینه های خاص خود را در نظر می گیرند. به دلیل تمرکز در نهادهای ارائه دهنده خدمات، معمولا قدرت مالی و پولی آنها بالاست و حجم نقدینگی معقولی را به عنوان پشتوانه سرمایه شما در نظر گرفته اند. تمرکز، عامل افزایش سرعت نیز هست. این یک قاعده کلی در فرآیندهای مالی محسوب می شود و در این مورد نیز همین اتفاق افتاده و صرافی های متمرکز سرعت پردازش و اجرای عملیات بالاتری دارند.
در مورد معایب نیز می توان مواردی را ذکر کرد. تمرکز، ذاتا فسادزا است. وجود نهادهای نظارتی سبب ایجاد سورخ های امنیتی به دلایل سهوی و عمدی می شود. این سیستم های متمرکز دایما در خطر تهدیدات هکرها قرار دارند و این به معنای تهدید ثروت و دارایی تمامی کاربران آن صرافی. یکی دیگر از موارد امنیتی موجود، اتفاقی بود که در صرافی متمرکز هیت بیت کوین رخ داد و یه شبه تمام دارایی کاربران گم و گور شد و هیچ توضیح قانع کننده ای برای این موضوع وجود نداشت. نظارت بالا سبب کنترل بیشتر نیز می شود. حریم شخصی مالی افراد در معرض تهدید بزرگی قرار می گیرد و افراد برای کوچکترین هزینه ها باید سابقه ای از خود به جا بگذارند. این سوابق قابل پیگیری است و دولت ها و بانک ها می توانند سرمایه های مذکور را در کانال هایی که مطبوع خود باشد سرازیر کنند. به طور مثال وضع قوانین مالیاتی از جمله اهرم های دولت برای کنترل مالی جامعه و کسب درآمد است. این قواعد در صرافی های غیرمتمرکز و رمزارزهای این چنینی از بین رفته است. کارمزدها چالش بعدی هستند. برای سفارشات و به نسبت حجم معاملات، می تواند کارمزدهای مختلفی به عملیات شما تعلق بگیرد و این موضوع بیشتر خالت سلیقه ای پیدا کرده است. هرچند در این یک فقره به دلیل توسعه بیش از حد صرافی های آنلاین، حالت رقابتی پیدا کرده و آنها به دنبال کاهش هزینه ها هستند. بنابراین احتمالا تنها چالشی خواهد بود که پلتفرم ها بدون فشار کاربران آن را رفع و رجوع خواهند کرد.
تطبیق این موارد درباره خوب یا بد بودن صرافی های متمرکز می تواند در فرآیند تمیم گیری شما بسیار مفید باشد. آنچه همواره موردنظر حرفه ای ها بوده است، تسلط بیشتر در مورد دارایی ها بدون نظارت نهاد متمرکز بوده است و همین خواسته های منطقی سبب ایجاد صرافی های غیرمتمرکز شد. در واقع صرافی های غیرمتمرکز برای پوشش تمام عیوب حالت متمرکز وارد کار شدند و تفاوت های بزرگی را رقم زدند.
انواع صرافی های متمرکز در دنیا
صرافی های متمرکز به عنوان یک پلتفرم مجتمع و آنلاین ، شخص ثالث مورد اعتمادی هستند که کنترل دارایی شما را خصوصا در حالت رمزارزها به عهده دارند. همان گونه که قبلا نیز اشاره شد، این مدل صرافی ها بیشتر رایج هستند و حالت کنترل شده تری را در اختیار شما قرار می دهند. در این حالت نیز می توانید کیف پول مخصوص خود را داشته باشید اما این کیف پول در بستر یک پلتفرم سوم جاگذاری شده و تحت کنترل آن هستند. از جمله مشهورترین انواع کیف پول های متمرکز می توان به موارد زیر اشاره کرد :
1- Bittrex به عنوان یک صرافی متمرکز
یکی از محبوبترین و پرمخاطب ترین صرافی های متمرکز فعال در دنیا، صرافی بیترکس است. از مهمترین ویژگی های این صرافی، پروتکل های امنیتی بسیار سطح بالای این صرافی است که احراز هویت دو مرحله ای داشته و پشتیبانی از بیش از 190 رمزارز رایج را ارائه می دهد. از چالش های بزرگ این صرافی در مورد کشورمان، همان گونه که می توانید حدس بزنید، بحث تحریم های جهانی است که سبب شد حساب کاربری تعداد زیادی از مشتریان ایرانی را بدون ارائه دلیل موجه مسدود کند.
2- Bitfinex
شرکت مشهور آی فینکس، در اوایل سال 2012 اقدام به تاسیس صرافی متمرکز آنلاین خود نمود. این صرافی تقریبا از قدیمی ترین انواع خود محسوب می شود و مرکز اداری آن در هنگ کنگ می باشد. زمینه تخصصی این صرافی در مورد ارزهای دیجیتال است و البته از بیت کوین و اتریوم به عنوان محبوبترین رمزارزها نیز پشتیبانی لازم را به عمل می آورد. یکی از بزرگترین اخبار در مورد این صرافی متمرکز، ارائه نسخه غیرمتمرکز آن بود. ظاهرا گرایش و کوچ به سمت صرافی های غیرمتمرکز غیرقابل چشم پوشی است و ناگزیر این اتفاق در سالهای آینده رخ خواهد داد.
3- Poloniex
و اما مهمترین و البته ایمن ترین صرافی فعال در دنیا و خصوصا در ایالات متحده، صرافی پولینکس است. تمرکز جذب مشتری در این صرافی مبتنی بر کاهش هزینه های کارمزد معاملات است که تقریبا چیزی در حدود صفر می باشد. این کارمزد چه در مورد واریز و چه در مورد برداشت همین مبلغ ناچیز می باشد و تاثیر فراوانی در گرایش مخاطبان دارد. مجددا از سازوکار احراز هویت دو مرحله ای با استفاده از تصاویر کارت ملی و عکس شخصی استفاده می کند. متاسفانه هیچ کاربر ایرانی قابلیت دسترسی به خدمات سطح بالای این صرافی ندارد.
ابهامات در مورد انتخاب صرافی های متمرکز و غیرمتمرکز بسیار زیاد است. فاکتورهای مختلف را بسنجید و در نظر بگیرید و اولویت های خود را مشخص کنید. در مورد اینکه مشکلات صرافی های غیرمتمرکز در مورد عدم هیچ نظارتی، کمی مشکل زاست. هیچ مکانیزم پیگیری پیش بینی نشده و قواعد معینی وجود ندارد. اما در متمرکز نیز با وجود این ویژگی ها، کنترل های موجود سبب ایجاد محدودیت می شود. آنچه در تعیین آن ضروری است، نیاز شماست که چه خدامتی را ترجیح می دهید.