بلاک چین چیست؟ آموزش بلاک چین به زبان ساده

در این مقاله می‌خواهیم در رابطه با شبکه بلاک چین (Block chain) صحبت کنیم . با ما در سایت آموزش بورس و بازار های مالی ایتسکا همراه باشید .

دانستن اینکه بلاک چین چیست و چگونه کار می‌کند تاثیر بسیار زیادی در درک نحوه ی کار ارز های دیجیتال دارد . پس بر آن شدیم که مقاله ای در این خصوص برای شما عزیزان آماده کنیم .

مفهوم بلاک چین

بلاک چین از دو واژه بلاک (block) و (chain) زنجیر تشکیل شده است و در اصطلاح به آن زنجیره بلوکی نیز گفته می شود . زنجیره بلوکی در واقع از بلوک های به هم متصل و غیر متمرکز تشکیل شده است که اطلاعات مهمی از قبیل اطلاعات کاربران ، اطلاعات قراردادها و … در آن ذخیره می شود . این اطلاعات در یک مکان مخصوص ذخیره نمی شود و به صورت توزیع شده می باشد و امکان تخریب ، گم شدن ، انکار و از بین رفتن اطلاعات در فناوری بلاک چین وجود ندارد .

یکی از اصلی ترین پروژه هایی که بر پایه بلاک چبن انجام شد ، بیت کوین و اتریوم می باشد . این بلوک ها قابلیت رمزنگاری داشته و از این خاصیت آن در تولید ارزهای دیجیتال استفاده می شود . ویژگی اصلی بلاک چین این است که بعد از ایجاد در تمامی رایانه های جهان که به این شبکه وصل هستند ذخیره شده و قابل تغییر و جعل و انکار نمی باشد.

شبکه بلاک چین چیست؟

ایده استفاده از شبکه بلاک چین برای اولین بار در سال 1991 توسط دو شخص با نام های استوارت هابر و اسکات استورنتا مطرح شد .

اما می‌توان گفت که اولین استفاده عملیاتی از شبکه بلاک چین توسط ساتوشی ناکاموتو در سال 2008 انجام گرفت.

به همین دلیل خیلی از افراد ساتوشی ناکاموتو را خالق و توسعه دهنده شبکه بلاک چین می‌دانند .

ساتوشی ناکاموتو همان خالق بیت کوینی است که ما امروزه زیاد از آن می‌شنویم .

موفقیت های بیت کوین را هم می‌توان استفاده از فناوری بلاک چین در آن دانست .

امروزه تمامی ارز های دیجیتال دارای شبکه بلاک چین منحصر به خود هستند و گروهی از ارز ها که با نام توکن شناخته می‌شوند نیز میهمان شبکه بلاک چین ارز هایی چون اتریوم هستند .

اما شبکه بلاک چین چیست و چه عواملی باعث مطرح شدن و موفقیت های این شبکه شده است ؟

بلاک چین چگونه کار می کند؟

بلاک چین یا زنجیره بلوکی به سیستمی برای ثبت اطلاعات و داده ها به صورت نا متمرکز گویند .

حال این داده ها می‌تواند از هر جنسی باشد . می‌تواند اطلاعات مربوط به حساب های بانکی باشد و یا اطلاعات هویتی افرادی که در یک سازمان در حال فعالیت اند .

این اطلاعات و داده ها در بلوک هایی ذخیره شده و بلوک ها مانند زنجیر کنار یکدیگر چیده می‌شوند و دلیل نامگذاری بلاک چین همین بوده است.

هر کدام از بلوک های گفته شده با رشته ای که آن را هش می‌نامیم علامت گذاری می‌شوند .

می‌توان هش را به منزله ی شماره شناسایی بلوک ها در نظر گرفت .

در هر بلوک به غیر از اطلاعات و داده های ذخیره شده ، هش آن بلوک و هش بلوک قبلی نیز ذخیره می‌شود . به این شکل بلوک ها به صورت زنجیر وار به یکدیگر مرتبط می‌شوند .

بیشتر بخوانید : بهترین صرافی ارز دیجیتال

هر گونه تغییر یا دستکاری در اطلاعات یک بلوک باعث می‌شود تا هش آن بلوک نیز تغییر کند .

پس اگر دستکاری در اطلاعات یک بلوک انجام گیرد ، این عمل توسط بلوک بعدی شناسایی می‌شود و آن زنجیره اعتبار خود را از دست می‌دهد.

پس یکی از مزیت های شبکه بلاک چین در این است که تقریبا هیچ دستکاری نمی‌توان در آن انجام داد و امکان دستکاری و تغییر را تا حد بسیار زیادی نا ممکن می‌کند .

دومین مزیت بلاک چین را می‌توان در غیر متمرکز بودن بستر ذخیره سازی و کنترل داده ها دانست .

داده ها بر روی پایگاه داده خاصی ذخیره نمی‌شوند . این داده ها توسط هر کامپیوتر و سیستمی که به شبکه متصل باشد ذخیره شده و یک رونوشت از آن برداشته می‌شود .

پس اطلاعات توسط ارگان و اشخاص خاص ، کنترل نمی‌شوند و ناظر واحدی وجود ندارد . در نتیجه امکان دست بردن در داده به صورت مستقیم توسط اشخاص نیز از بین می‌رود.

همچین تهدیداتی مانند حمله فیزیکی به پایگاه های داده و یا هر نوع حادثه اعم از خرابی سرور ها یا وارد شدن آسیب به آن ها در شبکه بلاک چین وجود ندارد .

به همین دلیل است که نا متمرکز بودن شبکه بلاک چین به یکی از برترین ویژگی های این فناوری تبدیل شده است .

اما بلاک چین تنها در ارز های دیجیتال مورد استفاده قرار می‌گیرد ؟

در پاسخ به این سوال باید گفت به دلیل مزایا و ویژگی های خاصی که این فناوری دارد ، در زمینه های دیگری نیز از آن استفاده می‌شود ولی اولین استفاده از شبکه بلاک چین در بیت کوین بوده است .

شبکه بلاک چین و کاربردهای آن

1 – بلاک چین و ارز های دیجیتال

2 – ثبت و نگهداری سوابق و اطلاعات

3 – سیستم رای گیری ها

این شبکه به دلیل عدم امکان دستکاری و تقلب در اطلاعات یکی از بهترین گزینه ها برای رای گیری های سراسری است . از این شبکه در حال حاضر به صورت آزمایشی در انتخابات کوچک مقیاس استفاده می‌شود .

4 – اینترنت اشیا

از بلاک چین در اینترنت اشیا نیز استفاده می‌شود و نمونه ای از آن را می‌توان ارز دیجیتال یوتا دانست .

5 – قرار داد های هوشمند (Smart contracts)

6 – سیستم ردیابی ضد پولشویی

7 – ذخیره سازی اطلاعات در سازمان های خصوصی

به دلیل نا متمرکز بودن این شبکه و امنیت بالا ، از آن برای ذخیره سازی اطلاعات در سازمان های خصوصی استفاده می‌شود که به بلاک چین سازمانی معروف است . اما ثبت اطلاعات در بلاک چین سازمانی باز به نوعی متمرکز است .

8 – سیستم های احراز هویت

9 – ذخیره سازی اطلاعات اوراق بهادار

همچنین ایده ی استفاده از این شبکه در زمینه های مختلف در حال گسترش است و سازمان های مختلف در پی به کار گیری این شبکه به دلیل امنیت بالای آن هستند .

استفاده از شبکه بلاک چین بوده که باعث موفقیت ارز های دیجیتال تا به امروز شده و در حال حاضر نیز بلاک چین تبدیل به یک عضو جدا نشدنی از ارز های دیجیتال شده است .

نقش دولت ها در آینده ارز های دیجیتال :

همانطور که در اخبار شاهد آن بودید دولت ها مخالفت های زیادی تا به امروز با ارز های دیجیتال داشته اند و اصلی ترین دلیل مخالفت آن ها بخاطر شبکه بلاک چین استفاده شده در ارز های دیجیتال است .

به این دلیل که شبکه بلاک چین تا حد بسیار زیادی محدودیت های انتقال پول را از بین برده و شما در هر کشوری که باشید می‌توانید با کارمزدی کم و در کوتاه ترین زمان ممکن ، پول را به صورت ارز دیجیتال به هر نقطه ای از دنیا استفاده کنید .

این موضوع سبب آن گشت که دولت ها در این رابطه بسیار محتاطانه عمل کنند و تمامی جوانب را بررسی کنند .

حال اگر دولت ها بتوانند قانون گذاری نهایی خود را در ارتباط با ارز های دیجیتال و شبکه بلاک چین انجام دهند ، این موضوع می‌تواند تا حد بسیار زیادی منجر به رشد ارز های دیجیتال شود .

همچنین با این اقدام ، اعتماد مردم نسبت به ارز های دیجیتال بیشتر شده و با افزایش میزان تقاضا شاهد افزایش قیمتی ارز های دیجیتال به خصوص ارز های دیجیتالی که سهمشان از بازار مقدار زیادی است ، خواهیم بود.

پس همه چیز مبتنی بر پذیرش نهایی شبکه بلاک چین است .

فناوری بلاک چین چگونه است؟

بلاک چین از زنجیره هایی از بلوک های به هم متصل تشکیل شده است . این بلوک ها از رمزنگاری هش (Hash) استفاده می کنند. توضیح دقیق رمزنگاری الگوریتم های هش فراتر و پیچیده تر از این مقاله می باشد. و ما قصد داریم فناوری بلاک چین را به زبان ساده بیان کنیم . زمانی اطلاعاتی در بلوک های بلاک چین ذخیره می شود ، با استفاده از هش رمزنگاری می شود. همچنین بلوک ها نیز به هم متصل بوده و کل زنجیره نیز با الگوریتم های هش دوباره رمزنگاری می شود.

در این صورت اگر فردی بخواهد اطلاعات یک بلوک را حذف کرده و یا تغییر  دهد ، کل هش بلوک عوض شده و تمامی افراد موجود در شبکه از آن اطلاع می یابند. ولی چون از قبل هش قبلی و اصلی را در اختیار دارند عملاً این تغییر و با حذف غیر ممکن است. همین امنیت بسیار بالای بلاک چین را بیان می کند. و باعث شده است بستری مناسب برای پیاده سازی ارزهای دیجیتال باشد.

کاربرد های اصلی بلاک چین

ارزهای دیجیتال

اصلی ترین کاربرد بلاک چین در ذخیره داده های مهم و پیاده سازی بیت کوین (Bitcoin) می باشد. مثلاً فردی که در کیف پول خود مقداری بیت کوین دارد و می خواه  با استفاده از آن خرید کند.  بلاک چین این امکان امنیتی را فراهم‌ می کند که فرد نتواند این پول را دو بار خرج کند. برای وضوح بیشتر مثال دیگری را بیان می کنیم. مثلاً با استفاده از بیت کوین یک کالا به صورت آنلاین خریده اید.

اگر بعد از خرید قصد کنسل کردن و یا به عبارتی تقلب و عدم واریز بیت کوین داشته باشید هش بلاک چین عوض شده و عملیات خرید کنسل خواهد شد. عمده امنیت بلاک چین با استفاده از بلاک چین فراهم می شود.از این خاصیت بلاک چین علاوه بر بیت کوین در عقد قرارداد های هوشمند نیز می توان استفاده کرد. قرار دادهای هوشمند با هدف حذف واسطه در عقد قرارداد های امن ایجاد شد. ارز دیجیتال اتریوم از جمله ارزهای مهم دیجیتال می باشد که اجازه عقد قرارداد های هوشمند را برای افراد فراهم می کند.

در بلوک های بلاک چین می توان اطلاعات طرفین قرارداد و نیز اطلاعات مهم خود قرارداد را ذخیره کرده و آنها را رمزنگاری کرد. قرار دادهای هوشمند اتریوم به عنوان جایگزین مناسب برای قراردادهای عادی می تواند باشد . اتریوم هم به عنوان دومین ارز دیجیتال مهم می باشد و هم بستری مناسب جهت عقد قرارداد های هوشمند می باشد. جهت آشنایی با ارزهای دیجیتال از جمله بیت کوین و اتریوم بهتر است مقاله زیر را مطالعه کنید.

خرید و نگهداری اوراق بهادار 

از آنجا که بلاک چین امنیت فوق العاده بالایی فراهم می کند ، می توان از آن برای خرید ، نگهداری و فروش اوراق بهادار (Securities) نیز استفاده کرد . اوراق بهادار توسط شرکت و یا نهاد مالی صادر شده و متضمن حقوق مالی فرد می باشد. و مالک اوراق بهادار می تواند آن را به راحتی انتقال دهد .

اوراق بهادار می تواند شامل سهام عادی ، اوراق مشارکت ، سهام ممتاز و …. باشد . آنچه اهمیت دارد این است که با استفاده از فناوری بلاک چین می توان این اوراق را بدون واسطه خریداری کرده و نگه داشت و بدون دخالت فرد سوم به فروش رساند.

ثبت سوابق

امروزه اپلیکیشن های بسیار مختلفی وجود دارند که نیازمند ثبت اطلاعات از فرد می باشند. مانند کیف پول های الکترونیکی و …. اطلاعات مهمی از قبیل حساب های بانکی فرد ، پسورد ها ، اطلاعات شخصی و … در این کیف پول ها ذخیره می شوند . همچنین در مکان هایی سوابق فرد نیز ذخیره شده و نیازمند امنیت بسیار بالا می باشد.

بلاک چین بستری مناسب برای این ذخیره سازی می باشد. اطلاعات بر روی بلوک های بلاک چین ذخیره شده و رمزنگاری می شود ، سپس کل بلوک زنجیره بلوکی نیز رمزگذاری شده تا هر گونه امکان تغییر و حذف و لو رفتن اطلاعات وجود نداشته باشد.

اینترنت اشیاء IOT (Internet Of Things)

اینترنت اشیاء تکنولوژی جدیدی است که در آن اطلاعات بر روی اشیاء مانند ماشین لباسشویی ، اجاق گاز و حتی لباس ها قابل ذخیره بوده و با اپلیکیشن هایی می توان به این اشیا وصل شده و دستورات لازم را اجرا کرد. جهت ذخیره سازی اطلاعات ضروری و هوشمند از فناوری بلاک چین استفاده می شود. اطلاعاتی که در اپلیکشن ها ذخیره شده و نیازمند رمزنگاری می باشد ، استفاده از فناوری بلاک چین بهترین روش می باشد.

ویژگی های اصلی بلاک چین

1.  وضوح
2. غیر قابل تغییر بودن
3. غیر متمرکز بودن بلاک چین

وضوح بلاک چین

با استفاده از بلاک چین هویت ، حساب بانکی و اطلاعات مهم فرد توسط الگوریتم های رمزنگاری هش که امنیت بسیار بالایی دارند ، پنهان می باشد ولی آدرس عمومی آنها قابل رویت بوده و می توان مشاهده کرد مثلاً فردی با آدرس عمومی فلان یک بیت کوین به فلان آدرس دیگر ارسال کرده است . مثال بارزی از وضوح بلاک چین این می تواند باشد که اگر آدرس عمومی یک سازمان را داشته باشید می توانید آن را با استفاده از موتورهای جستجو ، جستجو کرده و تمام تراکنش های مالی شرکت را که با استفاده از ارزهای دیجیتال انجام داده اند را مشاهده کنید .

غیر قابل تغییر بودن بلاک چین

غیر قابل تغییر بودن محتویات بلوک به این صورت است که وقتی اطلاعاتی داخل زنجیره بلوک ذخیره می شود ، غیر قابل تغییر می باشد و نمی توان آنها را دستکاری کرده و اطلاعات آن را تغییر داد . هنگام عقد قرارداد های هوشمند از این ویژگی غیر قابل تغییر بودن بلاک چین استفاده بسیار زیادی می شود. به این صورت که مفاد قرارداد بعد از توافق طرفین دیگر ثبت شده و طرفین موظفند بر اساس آن عمل کنند و نمی توان مفاد قرارداد را تغییر داد .

غیر متمرکز بودن بلاک چین

در سیستم غیر متمرکز اطلاعات در تمامی کامپیوتر های موجود در شبکه ذخیره شده و امکان از دست رفتن اطلاعات در صورت خرابی یکی از سیستم ها وجود ندارد . در سیستم های متمرکز اطلاعات بر روی یک سیستم و یا گروهی از سیستم ها که در یک مکان قرار دارند ، ذخیره می شوند. ولی در سیستم های غیر متمرکز چون داده ها در کل کامپیوتر های جهان ذخیره می شوند ، امکان خرابی کل شبکه و از دست رفتن داده ها وجود ندارد . همین غیر قابل متمرکز بودن بلاک چین باعث افزایش قابلیت اطمینان آن شده است .

بلاک چین بستری مناسب جهت کار و فعالیت ارزهای دیجیتال می باشد. ارزهای دیجیتال را می توان در بازار فارکس نیز خریداری کرده و مورد معامله قرار داد . ولی دقت کنید از بروکر هایی که به ایرانیان خدمات می دهد ، استفاده کنید.

سوالات متداول