اگر کمی در بازار های مالی و بخش تحلیل بازار فعالیت داشته باشید، احتمالا نام فیبوناچی را شنیده اید که یکی از ابزار های مناسب در تحلیل تکنیکال به شمار می آید. خاصیت مفهوم پیش بینی به صورت کلی وابسته به میزان تسلط به سوابق یک موضوع در گذشته و تعیین رفتار آن در آینده است. معمولا آنچه که قرار باشد اتفاق بیفتد، به آن چیز هایی مرتبط است، که در گذشته نیز وجود داشته و رخ داده اند و احتمال بروز تحرکات جدید و خارج از این محدوده، آنقدر پایین است که بتوان درصد کمی از مبنای عملکرد را به نسبت آن تغییر داد. بنابراین در تمامی زمینه های علمی و تجربی، علوم بازار سرمایه و سایر حوزه های مدیریتی، با استفاده از ابزارهایی که رفتارهای گذشته را الگو کرده اند، به سمت پیش بینی رفتارهای آینده می رویم و این بسیار دقیق است.
تحلیل های تکنیکال از این دسته هستند. آنها همان ابزارهایی هستند که با استفاده از تحلیل داده های پیشین به استقبال داده های پسین می روند. این داده ها از قیمت و حجم معاملات و غیره را شامل می شود که در واقع شاخص هایی برای سنجش انواع بازار هستند. از بورس اوراق بهادار تا فارکس. از بهترین انواع تحلیل های تکنیکال نیز می توان به تحلیل فیبوناچی اشاره کرد. در این مقاله به صورت مفصل در مورد این تحلیل بحث خواهیم کرد.
فیبوناچی در تحلیل تکنیکال
کلیه تحلیل های تکنیکال بر سه اصل اساسی تاکید دارند که شامل این موضوعات هستند که اولا هر مفهوم قابل تحلیل در نمودارها و خصوصا در نمودار قیمت قابل مشاهده است. در گام دوم باید توجه داشت که قیمت ها و اعداد مربوط به آنها طبق یک الگو و روند خاص حرکت می کنند و نهایتا به ماهیت تحلیل باید توجه کنیم که روندها قابل تکرار هستند و پیش بینی همان تاکید بر قابلیت رخداد مجدد یک پروسه در بازارهای سرمایه است و شاید بتوان به راحتی گفت که این موضوع قطعی است. تحلیل فیبوناچی از جمله ابزارهای بسیار کارا در زمینه پیش بینی و تحلیل است. این ابزار تکنیکال برای موفقیت در معاملات بازارهای سرمایه به کار گرفته می شود و اغلب کارکرد آن مبتنی بر پیش بینی روندها در آینده و شکل حرکت نمودارها می باشد.
تعریف فیبوناچی
اعتقاد قدیمیان و فلاسفه بزرگ در گذشته به وجود قاعده های منظم در توالی اعداد منجر به خلق دسته ای از دنباله های عددی از جمله فیبوناچی شد. آنها اعتقاد داشتند که اعداد به صورت متوالی از یک قانون نانوشته پیروی می کنند که از این قواعد می توان در بازارهای سرمایه نیز استفاده کرد. لئوناردو فیبوناچی، یک محقق ایتالیایی بود که با استفاده از این ایده های ذهنی، اعدادی را در قالب یک دنباله معرفی نمود که به نام خود او نامگذاری گردید. این اعداد در دنباله ای به شکل زیر قرار گرفته اند :
فیبوناچی : { 1 , 1 , 2 , 3 , 5 , 8 , 13 , … }
همان طور که در بالا گفته شد، ابزارهای بسیاری در بازار برای تجزیه و تحلیل وجود دارد و این دنباله نیز یکی از همین ابزارهاست. این ابزارهای تکنیکال مبنای خرید و فروش و تصمیمات عامله گران برای اقدامات بعدی آنهاست. استفاده از این دنباله در بازاری مانند بورس به عنوان تحلیل های تکنیکال اغلب با درصدهای متفاوتی همراه است که البته سه تا از این درصد ها شامل : 38.2 درصد، 50 درصد و 61.8 درصد می باشد. ضرایب جداگانه و متفرقه ای مانند 23.6 ، 161.8 و 423 و حتی بالاتر نیز وجود داشته و به نسبت شرایط قابل استفاده می باشد. همچنین چهار متد اصلی برای پیاده سازی بر روی نمودار وجود دارد که از جمله آنها می توان به اصلاح، کمان، پروانه و مناطق زمانی اشاره نمود. همگی این متدها سبب پیدایش خطوطی بر روی نمودار می شوند که تغییرات روند را می توان از طریق آنها رصد کرد.
در میزان موفقیت این روش و استفاده از این دنباله برای پیش بینی روندها و کسب سود، بسیاری از محققان و صاحب نظران اعتاد دارند در صورت تسلط بر آن، سوددهی بسیار بالایی دارد و تا هفتاد درصد قابل اعتماد است. اما مورد اصلی در مواجهه با این متدها، پیچیدگی و دشواری برای تسلط بر آنهاست. این روش ها اغلب مفهوم دشواری را به همراه خود دارند و به علت بهره گیری از مفاهیم ریاضی، زیاد برای عموم قابل استفاده نیستند. اما همانطور که ذکر شد، در صورت استفاده موثر از اینها، بسیار قابل اعتماد بوده و نتایج خوبی را به همراه دارد.
متدهای فیبوناچی
- فیبوناچی اصلاح محور : از مهمترین ابزارهای فیبوناچی در زمینه تحلیل را می توانهمین حالت اصلاحی نام برد. همان گونه که از نام آن پیداست، به دنبال کشف نقطه پایان اصلاح یک نمودار هستیم. در واقع باید بدانیم که حرکت روند در چه منطقه ای تغییر ماهیت خواهد داد و از حالت نزولی آن خارج می شود؟ از درصدهای مورد استفاده در این ابزار می توان به 23.6، 38.2، 50، 61.8 و 78.6 درصد اشاره کرد. برای رسم آن باید ابتدا به دنبال تشخیص روند نزولی و صعودی باشیم و کف و سقف را تعیین کنیم. در صعودی کف را به سقف و در نزولی، سقف را به کف وصل کنیم.
- فیبوناچی توسعه محور : زمان استفاده از این ابزار، مواقعی است که سهم در روند خود، از سقف قبلی که خود آن را زده بود، عبور می کند و باید به دنبال تعیین سطوح مقاومتی بعدی آن در این روند باشیم. برای رسم این ابزار نیز باید با شکل برعکس نسبت به حالت قبلی عمل کنیم و سقف حداکثری قبل را به کف فعلی شناسایی شده وصل کنیم.
- فیبوناچی تصویری : نوع دیگری از ابزارهای فیبوناچی که برای رسم آن، از سه ناحیه و نقطه استفاده می شود. سقف و کف مشابه حالات قبلی وجود دارند و یک مورد نیز به عنوان اصلاح به آن اضافه شده است. مهم نیست که این اصلاح در حالت نزولی بوده یا صعودی باشد. از نقطه سقف یا کف به سمت یکدیگر رسم کرده و سپس آنها را به نقطه اصلاح شناسایی شده متصل می کنیم و نواحی خارجی و بسط داده شده بدست می آید.
- فیبوناچی کمان : آرک ها همان ترازهایی هستند که اصلاح را می سنجند. سنجش اصلاح به معنای شناسایی محل و نقطه بازگشت روندهای صعودی و نزولی می باشد و نتیجه می گیریم که بسیار سودمند می باشند. برای رسم آنها باسد اول و آخر روند را به یکدیگر وصل کنیم و سپس ب رسم کمان ها و نقاط اتصال، سطوح برگشتی روندها به طور کامل قابل شناسایی هستند.
- فیبوناچی بادبزن : این ابزارها نیز کاملا برای ترازهای اصلاحی مانند بالا طراحی شده اند و روندها را مورد تحلیل قرار می دهند تا قاط بازگشت آنها را بدست آورند. برای رسم آنها باید کندل ابتدای روند و مندل انتهایی را به یکدیگر وصل کنیم و سپس خطوطی را با شیب کمتر نسبت به آن رسم نماییم تا محل های بازگشت را برای ما مشخص کنند. این ها همان ترازهای بازگشت هستند.
6. فیبوناچی کانال : ابزار آخر در مورد کانال های قیمتی است. اصولا قیمت سهام و سایر موارد بازار سرمایه درون کانال های از پیش تعریف شده ای نوسان می کنند و زمانی که این کانال ها از بین بروند و قیمت ها از آن خارج شوند، دسته از تقاط به عنوان محل خروج و مقاومت و حمایت معرفی می شوند. نقاط خروج نزولی را حمایت و نقاط خروج صعودی را مقاومت می نامند. برای رسم این موضوع نیز باید کانال ا را به طور کامل رسم نمود و سقف و کف را در این خطوط موازی بدست آورد. میزان خروج و ورود قیمت ها به درون کانال هرچقدر بالاتر باشد، بیانگر این مورد است که کانال تعریف شده برای پیش بینی آینده مبنای بهتری است و اعتبار بالاتری دارد.
مزایا و معایب استفاده از تحلیل فیبوناچی
تحلیل های مبتنی بر فیبوناچی به دلیل سروکار داشتن آنها با اعداد و ارقام و ریاضی بسیار دقیق هستند و هرچند که توصیه می شود به تنهایی مبنای عمل قرار نگیرند و تجربه معاملاتی خود را نیز با آن تلفیق نمایید. از بزرگترین معایب این دنباله ها، پیچیدگی های آن برای اعمال در فرآیند معامله است. درک و فهم این موضوع را برای اکثریت معامله گران سخت می کند و انها را به سمت عدم تحلیل پیش می برد. ان بحث عاملی برای کاهش سرعت نیز هست و باید توجه داشت که در محلی از معامله که نیاز به تصمیم فوری باشد استفاده از فیبوناچی تا چه می تواند این موضوع را با چالش مواجه کند. در مورد مزایا می توان به مفاهیم سقف و کف اشاره کرد که بسیار کاربردی هستن و از طریق فیبوناچی می توان به دقت در مورد آنها اظهار نظر نمود و از بهره وری بالاتری سود برد.
استفاده از تمامی ابزارهای تحلیل تکنیکال و سایر موارد در این حوزه برای بالا بردن دقت پیش بینی و اخذ تصمیمات مهم و کارا و همچنین سهولت نتیجه گیری از وضعیت گذشته برای آینده است. اینها ترازهایی را در اختیار ما قرار می هند که همچون فیلتر عمل می کند و اجازه نمی دهد تا پا را از آنها فراتر بگذارید. ترازهایی که مبنای بازگشت بازار هستند و عطف ها را در نمودار معین می کنند. امروزه بهره گیری از این ابزارها بسیار توسعه پیدا کرده است و نرم افزارها این نمودارها را به صورت خودکار منظم کرده و خطوط مورد نیاز را به دقت ترسیم می کنند و فرد تنها باید از روی نمودار و خطوط تصمیم مورد نظر را تحصیل کند. در توصیه های اخیر پژوهشگران به معامله گران به این موضوع بسیار دقت کنید که آنها اکیدا افراد فعال در بازارهای سرمایه را به استفاده تلفیقی از ابزارهای فیبوناچی توصیه می کنند و اعتقاد دارند که این استفاده تلفیقی نتایج قابل اعتمادتری را به همراه دارد و نباید به نتایج یک مورد از آنها اکتفا کرد. حرف و صحبت در این حوزه بسیاز زیاد است و نکات مورد نظر را باید به تفصیل مورد بررسی قرار داد تا بدانیم در شرایط مختلف چه تصمیماتی قابل اعتماد هستند که از شما می خواهیم با تسلط کامل بر آنها، مطالعه مداوم و احتمالا شرکت در کلاس های آموزشی افراد معتبر، خود را کاملا در این زمینه متخصص کنید.