واگرایی ها یکی از مباحث بسیار مهم در تحلیل بوده و در صورت داشتن شرایط سیگنال های مهمی در اختیار معامله گران قرار می دهد. واگرایی انواع مختلفی داشته و با توجه به نوع آن تحلیل های متفاوتی برای آن وجود دارد. واگرایی در انواع بازار های مالی از جمله فارکس ، بورس و ارز دیجیتال کاربرد داشته و در صورت تحلیل صحیح می تواند سودآور باشد. در ادامه به آموزش کامل واگرایی ها پرداخته و انواع آن ، واگرایی پیشرفته ، فیل شدن و … را آموزش خواهیم داد.
واگرایی چیست ؟
زمانی که جهت حرکت قیمت در نمودار قیمتی با جهت حرکت اندیکاتور متفاوت باشد ، واگرایی روی داده است. واگرایی به انگلیسی Divergence می باشد ؛ یعنی دوری و یا تفاوت بین دو چیز. واگرایی یکی از مباحث بسیار مهم تحلیل تکنیکال می باشد . قبل از یادگیری واگرایی بهتر است با اندیکاتور های فارکس آشنایی کافی داشته باشید.
هنگام تحلیل یک جفت ارز و یا سهم می توان بنا بر شرایطی از اندیکاتور های مختلفی استفاده کرد. در مواقعی پیش می آید که روند قیمتی مثلا حالت صعودی داشته ولی در اندیکاتور هایی مانند مکدی ، rsi ، باند بولینگر و … شاهد قدرت فروشندگان و تغییر روند و نوعی شاهد نزول بازار می باشید. در این صورت واگرایی رخ داده و تریدر باید بتواند این واگرایی را تشخیص داده و با توجه به تحلیل های دیگر و اطلاعاتی که در خصوص ارز مورد نظر دارد ، تصمیم مناسبی اتخاذ کند.
انواع واگرایی ها
برای شناخت بهتر و استفاده از واگرای در تحلیل کنیکال باید با انواع واگرایی ها آشنا شوید. در کل واگرایی ها را می توان در 6 دسته طبقه بندی کرد. در ادامه تمامی این روش ها را بررسی کرده و نحوه استفاده از آنها را آموزش می دهیم.
- واگرایی عادی مثبت RD+ ( واگرایی روند صعودی )
- واگرایی عادی منفی RD-
- واگرایی مخفی مثبت HD+
- واگرایی مخفی منفی HD-
- واگرایی حجمی
- واگرایی زمانی
واگرایی عادی مثبت RD+ ( واگرایی روند صعودی )
واگرایی عادی مثبت Regular bullish Divergence زمانی روی می دهد که در نمودار قیمتی کف بعدی پایین تر از کف قبلی قرار گیرد ولی در اندیکاتور برعکس باشد؛ یعنی کف بعدی بالاتر از کف قبلی قرار گیرد. به این حالت واگرایی روند صعودی نیز گفته می شود. زیرا به احتمال زیاد پایان روند نزولی فرا رسیده و تغییر روند اتفاق افتاده و قیمت تغییر جهت خواهد داد و صعودی خواهد شد.
در شکل بالا قیمت در حال کاهش است. ولی اندیکاتور با توجه به محاسباتی که انجام می دهد ، قدرت خریداران را تشخیص داده و سریع تر سیگنال خرید (BUY) را صادر می کند.
واگرایی عادی منفی RD-
واگرایی منفی عادی در انتهای یک روند صعودی خواهد افتاد. به این صورت که مانند شکل زیر روند نمودار قیمتی صعودی بوده و سقف کندل و یا موج بعدی بالاتر از کندل قبلی و یا موج قبلی خود قرار دارد.
از طرف دیگر اندیکاتور بالعکس روند نشانگر روند نزولی می باشد و سقف بعدی پایین تر از سقف قبلی است. یعنی قدرت فروشندگان بیشتر بوده و اندیکاتور این نکته را به تحلیل گران بیان می کند که احتمالا صعود ارز و یا سهم به پایان رسیده و شروع روند نزولی نزدیک است.
واگرایی مخفی مثبت HD+
واگرایی مخفی مثبت Hidden bullish Divergence در یک روند صعودی روی خواهد داد. به این صورت که در یک روند صعودی و یا نزولی قیمت ها هموار و یک راست جلو نخواهد رفت و با اصلاح هایی همراه خواهد بود. در روند صعودی زمانی که یک اصلاح در اندیکاتور قیمتی ایجاد شده و کف بعدی بالا تر از کف قبلی قرار گرفته و اندیکاتور برعکس عمل کرده و کف بعدی پایین تر از کف قبلی را نشان دهد ، یعنی اصلاح قیمتی تمام شده و سهم و یا ارز به روند صعودی خود ادامه خواهد داد.
واگرایی مخفی منفی HD-
واگرایی مخفی منفی در روند نزولی روی می دهد. زمانی که بازار در روند نزولی قرار دارد ، در این مین همیشه موج های کوچک مثبت قابل مشاهده می باشد. یعنی در داخل روند نزودلی اصلاح کوچکی پیش آمده و قیمت دوباره به روند نزولی خود ادامه خواهد داد. در این حالت در نمودار قیمتی سقف بعدی از قبلی پایین تر بوده ولی سقف بعدی در اندیکاتور از قبلی بالاتر می باشد. یعنی زمان اصلاح کوچک به پایان رسیده و نمودار به روند نزولی خود ادامه خواهد داد.
واگرایی حجمی (volume divergence)
واگرایی حجم در بورس کارایی زیادی داشته و در فارکس زیاد کاربرد ندارد. در بازار بورس زمانی که در یک روند صعودی و یا نزولی قرار داریم باید همیشه به حجم معاملات توجه زیادی داشته باشیم زیرا در بسیاری از مواقع واگرایی همراه با حجم بالای معاملات و نیز تغییر روند همراه است. و اگر شاهد حجم بالایی نباشیم ، معمولا شبه واگرایی اتفاق خواهد افتاد.
به عنوان مثال فرض کنید در یک روند نزولی قرار داریم. و در نقطه ای شاهد واگرایی هستیم. از طرف دیگر اگر در این نقطه حجم معاملات نیز بسیار بالا بوده و به عبارتی حجم معاملات روزانه چندین برابر میانگین حجم معاملات ماهانه باشد ، مهر تاییدی بر واگرایی بوده و می توان با اطمینان بیشتری این واگرایی را تغییر روند در نظر گرفته و سهم مورد نظر را خرید.
واگرایی زمانی td
واگرایی زمانی Time Divergence زمانی رخ می دهد که تمامی داده ها ، تحلیل ها ، اطلاعات و آمار روند بازار مشخص باشد ولی برخلاف انتظار شاهد کندل های عکس در نمودار قیمتی باشیم. در این حالت گفته می شود واگرایی زمان روی داده است. دو نوع واگرایی زمان داریم:
- واگرایی زمانی عادی (RTD)
- واگرایی زمانی هوشمند (std)
واگرایی زمانی عادی
واگرایی زمانی عادی در زمان اصلاح قیمتی روی داده و تعداد کندل های اصلاحی بیشتر از تعدادکندل های قبل اصلاح است. در روند صعودی اگر اصلاح حالت کمانی به خود بگیرد یعنی قیمت تمایلی به افت بیشتر نداشته و به احتمال زیاد باز گشته و به روند صعودی خود ادامه خواهد داد.
واگرایی زمانی بین دو موج زمانی پیش می آید که به عنوان مثال در روند صعودی اصلاح داشته و قیمت دوباره به روند صعودی بازگشته و دوباره نزول کند. در این صورت نمودار حالت کوهانی به خود گرفته و در اصطلاح گفته می شود واگرایی زمانی بین دو موج ایجاد شده است. واگرایی زمانی در بورس نیز کاربرد زیادی داشته و بیشتر تحلیل گران حرفه ای از آن استفاده می کنند.
واگرایی زمانی هوشمند (std)
در واگرایی زمانی هوشمند تعداد کندل های اصلاحی بیشتر از کندل های قبلی بوده و در اصلاح به نوعی سریعتر شکل گرفته و قیمت تمایل دارد زود تر به روند اصلی خود باز گردد. هنگام تحلیل جفت ارز فارکس و یا سهم جهت تشخیص اینکه این واگرایی زمانی هوشمند است یا خیر باید اندیکاتور فیبوناچی را رسم کرده و واگرایی زمان را تشخیص دهید.
واگرایی مثبت چیست؟
در کل واگرایی مثبت نشان از روند صعودی دارد. اگر واگرایی معمولی مثبت باشد در انتهای روند نزولی روی داده و نشان از شروع روند صعودی دارد. و اگر در روند صعودی شاهد واگرایی مثبت باشیم ، نشان از پایان اصلاح و ادامه روند صعودی هستیم.
واگرایی خرسی
واگرایی خرسی در واقع همان واگرایی مخفی می باشد. در واگرایی خرسی زمانی که قیت در یکی روند صعودی و یا نزولی قرار دارد ، سهامداران عمده در میانه بازار و قبل از شدت گرفتن روند اقدام به ایجاد تله خرسی می کنند. یعنی بازار را به صورت ساختگی منفی کرده و سهام داران اقدام به فروش سهم خود می کنند. در صورتی که بعد از گذشت دوره کوتاهی ررون به حالت عادی بازگشته و نمودار به روند اصلی خود ادامه خواهد داد.
واگرایی در تحلیل تکنیکال ( اندیکاتور شناسایی واگرایی )
واگرایی ها را می توان با تمامی اندیکاتور ها و اسلاتور ها مورد بررسی قرار داد. ولی تحلیل گران از چندین اندیکاتور برای تشخیص واگرایی استفاده می کنند. که در ادامه چندین مورد آن را بررسی می کنیم. اندیکاتور هایی که بیشتر در زمینه واگرایی تحلیل تکنیکال مورد استفاده قرار می گیرند به شکل زیر می باشند:
- واگرایی rsi
- واگرایی مکدی
- واگرایی استوکاستیک
- واگرایی با ایچیموکو
- واگرایی باند بولینگر
واگرایی rsi
واگرایی rsi صعودی همان واگرایی عادی مثبت بوده و همانطور که در آموزش های خود بیان کردیم این نوع واگرایی اغلب در انتهای یک روند نزولی بوده و کندل ها به صورت صعودی ولی اندیکاتور rsi روند نزولی نشان می دهد. در شکل زیر در انتها یک روند نزودلی قرار داریم. با اینکه روند همچنان همچنان نزولی است ، ولی rsi به وضوح در حالت صعودی قرار داشته و این نشان از قدرت بیشتر خریداران دارد.
واگرایی با rsi قدرت تحلیل بیشتری داشته و در اکثر مواقع نتایج صحیحی در پی دارد. واگرایی بین قیمت و rsi در بسیاری از تغییر روند ها قابل مشاهده است. هم در روند صعودی و هم در روند نزولی .
آموزش واگرایی در مکدی
در این قسمت به آموزش واگرایی در مکدی می پردازیم. برای تشخیص واگرایی ابتدا باید اندیکاتور مکدی MACD را نیز در کنار نمودار قیمتی رسم کرده و نمودار را به دقت بررسی کنید. زمانی که بین نمودار قیمتی و ادیکاتور مکدی به نوعی تضاد مشاهده کردید ، در واقه واگرایی رخ داده است و باید دقت بیشتری در معاملات خود داشته باشید.
واگرایی مکدی چیست؟
در واگرایی با مکدی هم نمودار و هم اندیکاتور مکدی را بررسی می کنیم. به عنوان مثال به شکل زیر که در زیر آن اسیلاتور مکدی رسم شده است را مشاهده می کنید.
اگر به شکل دقت کنید در قسمت مشخص شده روند صعودی بوده ولی مکدی تغییر جهت داده است. با توجه به آموزش های بیان شده در ابتدای مقاله این نوعی واگرایی مخفی مثبت می باشد. یعنی یک اصلاح قیمتی کوچک در داخل روند صعودی رخ داده و با توجه به سیگنال اندیکاتور مکدی زمان پایان اصلاح فرا رسیده و قیمت به روند صعودی خود ادامه خواهد داد. واگرایی در macd نیز سیگنال های معتبری برای معامله گران ارائه می کند.
واگرایی با ایچیموکو
واگرایی با ایچیموکو اغلب برای تشخیص واگرایی زمانی مورد استفاده قرار می گیرد. واگرایی ها در اندیکاتور ایچیموکو در سطوح رسم شده مخصوصا در سطوح با درصد های مهم رخ خواهند داد.
واگرایی استوکاستیک
یکی دیگر از اندیکاتور هایی که برای تشخیص واگرایی مورد استفاده قرار می گیرد ، استوکاستیک می باشد. این اسیلاتور در واقع سرعت حرکت قیمت را اندازه گیری کرده و می توان با استفاده از آن روند بازار را تشخیص داد. برای تشخیص واگرایی استوکاستیک باید به نقاطی که اندیکاتور و قیمت در جهت های مخالف هم حرکت می کنند ، توجه کنید.
واگرایی باند بولینگر
در اندیکاتور بولینگر باند استراتژی هایی برای خرید و فروش وجود دارند. به عنوان مثال در استراتژی Riding بولینگر باند اگر قیمت ها روی باند بالایی حرکت کنند، نشان از روند صعودی در بازار می باشد. از طرف دیگر ممکن است قیمت ها به شکل صعودی حرکت کرده ولی بالعکس باند بولینگر در پایین کندل های قیمتی قرار گیرد. در این صورت گفته می شود واگرایی باند بولینگر در اندیکاتور وجود دارد.
تفاوت واگرایی معمولی و مخفی
واگرایی معمولی معمولا با تغییر روند همراه بوده و در پایان یک روند صعودی و یا نزولی شاهد آن هستیم. ولی واگرایی مخفی نشان از پایان اصلاح در یک روند صعودی و یا نزولی دارد. و قیمت بعد از اصلاح به روند خود ادامه خواهد داد. البته سیگنال هایی که واگرایی ها ارائه می کنند قطعی نبوده و حتما باید از آنها در کنار سایر تحلیل ها استفاده کنید.
تشخیص واگرایی معمولی و مخفی امری مشکل بوده و باید آ را با چندین اندیکاتور و اسلاتور تست کنید تا بتوانید بهترین نتیجه را بگیرید. واگرایی مخفی با عنوان واگرایی پنهان نیز شناخته می شود.
اندیکاتور واگرایی خودکار
تشخیص واگرایی در میان تحلیل گران از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. به این دلیل تحلیل گران اقدام به طراحی اندیکاتور واگرایی خودکار کرده اند تا تحلیل گران بتوانند راحتتر واگرایی در قیمت را تشخیص دهند. در ادامه لینک دانلود اندیکاتور واگرایی خودکار ALL in one Divergence و نیز اندیکاتور واگرایی خودکار با مکدی را قرار داده ایم.
اندیکاتور واگرایی خودکار ALL in one Divergence یکی از بهترین اندیکاتور های تشخیص واگرایی در جهان بوده و از 29 اندیکتور برای تشخیص واگرایی استفاده می کند. تحلیل گران به شکل دستی فقط از چند اندیکاتور معروف مانند مکدی ، rsi ، استوکاستیک و … استفاده می کنند. ولی با اندیکاتور رسم واگرایی می توان دقیق تر واگرایی ها را تشخیص داد.
بعد از دانلود اندیکاتور باید آن را در متاتریدر نصب کنید. در لینک زیر نحوه نصب اندیکاتور در متاتریدر 4 را آموزش داده ایم. نصب اندیکاتور در متاتریدر بسیار راحت بوده و در چند مرحله ساده می توانید اندیکاتور های دانلودی خود را نصب کرده و از آنها استفاده کنید.
واگرایی در فارکس
واگرایی فارکس مورد استفاده بسیاری از تریدر ها می باشد که از تحلیل تکنیکال در معاملات خود استفاده می کنند. در فارکس هم می توان به صورت دستی و با تحلیل اندیکاتور ها واگرایی را تشخیص داد و هم اندیکاتور خودکار برای آن وجود دارد که واگرایی ها را در نمودار قیمتی نشان می دهد. در انتهای مقاله لینک دانلود اندیکاتور واگرایی ها قرار داده شده است.
واگرایی در پرایس اکشن
واگرایی در پرایس اکشن نیز بسیار ضروری و مهم می باشد. در پرایس اکشن تریدر بر اساس روند قیمت ها و کندل ها نقاط ورود و خروج را پیدا کرده و با تشخیص صحیح روند قیمت ها سود های خوبی در چندین کندل می کند. جهت اطمینان بیشتر از تشخیص صحیح روند در پرایس اکشن می توان اندیکاتور های دیگر را نیز بررسی کرده و از واگرایی در پاریس اکشن استفاده کرد.
واگرایی در ارز دیجیتال چیست؟
واگرایی در ارز دیجیتال نیز کارایی زیادی دارد. بازار ارز های دیجیتال جهانی بوده و افرادی زیادی از سراسر جهان در این بازار حضور داشته و معامله می کنند. به عنوان مثال در یک رمز ارز که روندی صعودی دارد ، زمانی پیش می آید که به دلیل حجم بسیار بالای معاملات با اینکه قدرت فروشندگان بیشتر است ، ولی نمودار قیمتی همچنان روند صعودی را نشان می دهد. از طرف دیگر اندیکاتور ها تشخیص داده اند که زمان صعودی بودن قیمت ارز دیجیتال به پایان رسیده و واگرایی ارز دیجیتال رخ داده است.
آموزش واگرایی در بورس
در ابتدای مقاله به آموزش کامل و جامع واگرایی ها پرداختیم. واگرایی بورس نیز بسیار کاربردی بوده و تحلیل گران زیادی در این بازار از آن استفاده می کنند. واگرایی بورس را هم می توان برای تک تک سهم ها استفاده کردو و هم می توان واگرایی را در شاخص کل نیز تشخیص داد.
تشخیص واگرایی تابلو در بورس نیز از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. زیرا در موارد زیادی دیده است که بر اساس تکنیک تابلوخوانی روند بازار مثلا صعودی بوده ولی در چندین اندیکاتور روند نزولی نشان داده شده است. در این صورت واگرایی تابلو در بورس روی داده و باید با دقت بسیار بالاتری وارد معامله شد.
فیل شدن واگرایی
هنگام استفاده از واگرایی ها و خرید و فروش بر اساس آن همیشه مراقب شبه واگرایی ها و نیز فیل شدن واگرایی Failed Divergence باشید. فیل شدن واگرایی زمانی پیش می آید که در یک سهم و یا ارز واگرایی وجود داشته ولی ، تغییر روند و یا اتمام اصلاح روی نداده و بر عکس عمل شود. در این حالت گفته می شود واگرایی فیل شده ویا شکست خورده است.
هنگام فیل شدن واگرایی حتما به این نکته توجه کنید که اگر واگرایی شکست بخورد ، کاملا عکس عمل کرده و قدرتمند تر به حرکت خود ادامه خواهد داد. به عنوان مثال فرض کنید در روند صعودی نمودار قیمتی صعودی بوده و اندیکاتور نشان از نزولی بودن دارد. در این صورت بر اساس مطالب بیان شده معامله گر احتمال می دهد پایان روند صعودی فرا رسیده و نمودار باید نزولی شود. از طرف دیگر ممکن است تریدر بعد از چند کندل باز هم شاهد صعود در بازار باشد . در این صورت واگرایی شکست خورده و روند صعودی با قدرت بیشتری ادامه خواهد داشت.
تایید واگرایی
یکی از موارردی که هنگام استفاده از واگرایی ها و سیگنال گرفتن از آنها باید رعایت شود این است که بلافاصله بعد از مشاهده واگرایی اقدام به ترید و معامله نکنید. همیشه منتظر تایید واگرایی بمانید . یعنی ببینید که آیا بعد از چند کندل دیگر واگرایی تایید شده و یا شکست خورده است. زیرا واگرایی ها نیز مانند هر مبحث دیگر در تحلیل تکنیکال غیر قطعی می باشد و باید از روش های دیگر برای تایید آن بهره جست.
شرایط واگرایی
هنگام خرید و فروش و استفاده از واگرایی ها توجه کنید شرایط واگرایی همیشه وجود داشته و بعد از تایید شدن اقدام به معامله و گرفتن سیگنال از آن کنید. واگرایی از جکله مباحث تحلیل تکنیکال می باشد که حتما باید قبل از استفاده از آن در حساب واقعی باید کاملا آموزش دیده و بعد از یادگیری کامل از آن استفاده کنید.
سوالات متداول
واگرایی حجمی چه زمانی رخ می دهد ؟
زمانی که روند بازار صعودی بوده ولی سهم حجم منفی بالایی بخورد به احتمل بسیار بالا واگرایی حجمی روی داده و تغییر روند خواهیم داشت و بالعکس .
واگرایی عادی منفی چیست ؟
در واگرایی معمولی منفی سقف جدید بالاتر از سقف قبلی بوده ولی در اندیکاتور شاهد نزول بازار هستیم. در این صورت زمان اتمام روند صعودی و شروع روند نزولی فرا رسیده است.
واگرایی مخفی چیست ؟
واگرایی مخفی زمان اتمام اصلاح در یک روند نزولی و یا صعودی را بیان می کند. زمانی که واگرایی مخفی روی دهد روند اصلاحی موجود در روند اصلی پایان یافته و قیمت به ادامه روند خود چه نزولی و چه صعودی خواهد پرداخت.
واگرایی قیمت با خط هیستوگرام یعنی چه ؟
نمودار هیستوگرام در واقع نمودار حجم می باشد. و زمانی که نمودار قیمتی یک روند و حجم معاملات انجام شده بر اساس هیستوگرام روندی متفاوت نشان دهد ، واگرایی قیمت با خط هیستوگرام رخ داده است.