با سری مقالات آموزشی خانه بورس ایران ( ایتسکا ) در خدمت شما عزیزان هستیم، در این مقاله با یک نگاه کلی شما را با صفر تا صد تحلیل بنیادی آشنا خواهیم کرد.
معامله‌گران برای تحلیل بازار سرمایه از دو روش تحلیل تکنیکال و تحلیل بنیادی استفاده می‌کنند، لازم به ذکر است در مقاله آموزش تحلیل تکنیکال، صفر تا صد تحلیل تکنیکال را آموزش داده‌ایم.
در ادامه به معرفی جامع تحلیل بنیادی در بازار بورس ایران می‌پردازیم،همراه ما باشید.
تحلیل بنیادی چیست؟
تحلیل بنیادی یا تحلیل فاندامنتال در لغت به معنای بررسی ریشه‌ای و اساسی بازار است.
در تحلیل بنیادی معامله‌گران عوامل اصلی و بنیادی یک سهم را مورد بررسی قرار می‌دهند عوامل بنیادی همان عواملی است که به‌طور مستقیم بر روی قیمت اثر می‌گذارد.
تحلیل بنیادی مبتنی بر این فرض است که اوراق بهادار در بازار بورس دارای ارزش ذاتی هستند و قیمت حول این ارزش ذاتی حرکت می کند.
آنان عقیده دارند گاهی قیمت سهم پایین‌تر از ارزش ذاتی خود و گاهی بالاتر از ارزش ذاتی اش است.
در صورت پایین بودن قیمت سهم از ارزش ذاتی اش تحلیل‌گران انتظار افزایش قیمت سهم تا رسیدن به ارزش ذاتی را دارند.
در صورت بالا بودن قیمت سهم از ارزش ذاتی اش،تحلیل‌گران انتظار کاهش قیمت سهم تا رسیدن به ارزش ذاتی را دارند.
از نظر فاندامنتال سه عامل اساسی بر روی قیمت یک سهم اثر می‌گذارد:
- عوامل محیطی مانند وضعیت اقتصاد کلان، اوضاع سیاسی، عوامل اثر گذار طبیعی و … (یافتن زمان مناسب سرمایه‌گذاری)
- عوامل مرتبط با صنعت مانند جایگاه صنعت در اقتصاد کشور، فرصت‌های رشد صنعت و…(یافتن صنایعی با آینده روشن)
- عوامل درونی شرکت مانند بررسی وضعیت شرکت در صنعت خویش، صورت‌های مالی شرکت، میزان سود و زیان شرکت و… (انتخاب شرکت‌هایی با آینده روشن)
در بررسی های عمیق تر عوامل درونی تحلیل بنیادی خود به دو بخش عوامل درونی کمی وعوامل درونی کیفی تقسیم می‌شوند.
عوامل درونی کمی، عواملی هستند که قابل اندازه‌گیری اند و به‌صورت عدد و رقم ارائه می‌شوند.
از جمله
ترازنامه: گزارش از دارائی ها و بدهی های شرکت در یک بازه‌ی زمانی مشخص مانند یک سال مالی است.
صورت سود وزیان: نحوه‌ی عملکرد شرکت را در سودسازی بررسی می‌کند.
صورت جریان وجوه نقد (نقدینگی شرکت): گزارشی از وجوه نقدی ورودی و خروجی شرکت در یک بازه‌ی زمانی مشخص است.
عوامل درونی کیفی عواملی هستند که غیرقابل اندازه‌گیری‌اند و معیار دقیق عددی برای توصیف آن وجود ندارد.
از جمله
مزیت رقابتی شرکت: مزیت رقابتی عاملی است که یک مجموعه را از رقبای خود متمایز می‌کند و شرکت در بلندمدت توانسته این مزیت را حفظ کند و ارتقا دهد، این مزیت رقابتی می‌تواند یک تفاوت مهم واثرگذار در خدمات پس از فروش شرکت باشد.
مدیریت شرکت: بسیاری از تحلیل‌گران عقیده دارند، مدیریت و نحوه عملکرد مدیریت از عوامل مهم وتاثیرگذار در آینده یک سازمان یا شرکت است.
مدل تجاری(مدل کسب و کار) شرکت: نوع کسب و کاری که شرکت انجام می‌دهد، راه‌های تامین مواد اولیه برای ارائه محصول و خدمات شرکت و …. مواردی از این قبیل یک مدل تجاری را تشکیل می دهد.
تحلیل بنیادی با تابلوخوانی بورس
تحلیل بنیادی با استفاده از تابلوخوانی در بورس یکی از رایج‌ترین روش‌های تحلیل فاندامنتال است.
در ادامه به بررسی تحلیل فاندامنتال از روش تابلوخوانی می‌پردازیم.
- قابلیت نقد شوندگی سهم
یعنی سهم چقدر قابلیت دارد که در یک روز معاملاتی سریع‌تر و با هزینه کم‌تر به فروش رود. هرچقدر قدرت نقد شوندگی سهم بالا باشد، سهم جذابیت بیش‌تری برای سرمایه‌گذاری دارد.
- تعداد سهام در دست عموم
هرچه تعداد سهام در دست عموم بیشتر باشد قدرت نقدشوندگی سهم نیز بالاتر می‌رود، در نتیجه امکان سفته‌بازی و دست‌کاری قیمت سهم به شدت پایین می‌آید.
- سودآوری
سودآوری مهم‌ترین عامل جذابیت یک سهم است، برای محاسبه سودآوری روش‌های مختلفی وجود دارد، در بورس ایران سودآوری را از نظر درآمد هر سهم محاسبه می‌کنند.
درآمد هر سهم(eps): سودی که شرکت در یک بازه‌ی زمانی مشخص برای هر سهم عادی به‌دست آورده است.
- ثبات سودآوری
هرچه شرکت بتواند در طی سالیان به ثبات نسبی در سودآوری برسد، ارزش ذاتی اش بالا می‌رود.
- نسبت سود تقسیمی هر سهم
هرچقدر سود تقسیمی هر سهم شرکت بالا باشد برای سرمایه‌گذاری جذاب‌تر است.
- نسبت p/e
انتظار سرمایه‌گذاران از بازدهی یک سهم، مثلا p/e یک سهم 5 می‌باشد یعنی 5 سال زمان می‌برد تا سرمایه اولیه شما از طریق بازدهی‌های سهم بازگردد.
چارچوب کار تحلیل‌گران بنیادی چیست؟
در تحلیل بنیادی تحلیل‌گران ابتدا اقتصاد کلان و بازار را بعنوان یک کل بررسی می‌کنند، اگر اوضاع مساعد بود به سراغ تحلیل و بررسی صنایعی که چشم انداز آتی روشنی دارند می‌روند، در نهایت اگر تحلیل‌گران فاندامنتال به این نتیجه برسند که اوضاع اقتصادی مناسب است و صنایع آینده‌ی خوبی دارند به تحلیل شرکت‌های موجود در صنایع می‌پردازند و اقدام به سرمایه‌گذاری در مطلوب‌ترین شرکت می‌کنند.
بطور خلاصه بدین صورت است:
مرحله اول تحلیل اقتصاد کلان
مرحله دوم تحلیل صنعت
مرحله سوم تحلیل شرکت
در ادامه به تشریح این سه مرحله مهم تحلیل بنیادی می‌پردازیم.
مرحله اول تحلیل اقتصاد کلان: معامله گران و سرمایه‌گذاران برای خرید سهام یک شرکتی ابتدا باید اوضاع اقتصادی کشوری را که می‌خواهند در آن سرمایه‌گذاری کنند بررسی کنند، ساده‌انگارانه‌اس که فکر کنیم خرید سهم یک شرکت ارتباطی به اوضاع اقتصادی کشورش ندارد، تمام عوامل محیطی یک کشور بر روی صنایع و شرکت‌های زیرمجموعه‌ی آن تاثیرگذارند.
عوامل تاثیر گذار مانند نرخ تورم، نرخ بهره در بازار، نرخ ارز، نرخ مالیات بر سود سهام، سیاست اعتباری بانک‌ها، وجود ابزارهای حمایتی در بورس اوراق بهادار و….که تغییر هر یک از این عوامل بر وضعیت صنایع و شرکت‌ها تاثیرگذار است.
مرحله دوم تحلیل صنعت: صنایع نیز مانند شرکت‌ها از طریق داده‌های فروش، سود سهام، سود تقسیمی و…مورد ارزیابی قرار می‌گیرند.
تحلیل صنعت معمولا توسط افراد باتجربه‌تر بصورت گروهی و سازمانی در کارگزاری‌ها یا مجموعه‌های این چنینی بررسی می‌شود.
تحلیل صنعت می‌تواند در سه مرحله انجام شود.
- بررسی وضعیت فعلی و موقعیت کلی صنعت.
- بررسی صنعت در ارتباط با اقتصاد کلان
- تجزیه تحلیل کیفی ویژگی‌های صنعت
مرحله سوم تحلیل شرکت‌ها: ارزیابی متغییرهای مالی شرکت‌ها برای تخمین ارزش ذاتی قیمت سهام آن‌ها است.
پس از طی این سه مرحله تحلیل‌گر اقدام به معامله می‌کند، طبق بررسی‌ها اگر قیمت سهم پایین‌تر از ارزش ذاتی‌اش بود،اقدام به خرید سهم می‌کند و بالعکس.
با توجه به توضیحات مطرح شده در این مقاله لازم به ذکر است، تحلیل بنیادی بسیار عمیق‌تر و دقیق‌تر از این مطالبی است که ما به صورت کلی و تیتروار مطرح کردیم.
برای تحلیل بنیادی نیاز به تجربه بالا در معامله‌گری، سواد کافی در خواندن و تجزیه تحلیل صورت‌های مالی، درک شرایط اقتصادی و پیش‌بینی تاثیر آن در آینده سهام و…. است.
برای یادگیری و انجام تحلیل بنیادی صبر و ممارست فراوانی لازم است، هر زمان که علاقه‌مند به سرمایه‌گذاری و یادگیری بودید حتما از کارگزاری‌ها (بروکرهای) مناسب ایرانیان استفاده کنید.