با سری مقالات آموزشی سایت خانه بورس ایران در خدمت شما علاقه‌مندان بازار سرمایه هستیم.
در این مقاله به بررسی صندوق سرمایه‌گذاری، نحوه تشکیل صندوق‌ها، قوانین، مزایا، معایب و… خواهیم پرداخت.
سرمایه‌گذاری در بورس یکی از محبوب‌ترین بازارها برای سرمایه‌گذاری بلندمدت و سودآور است؛ سرمایه‌گذاری در این بازار به دو روش مستقیم و غیرمستقیم انجام می‌شود.
سرمایه‌گذاری به روش مستقیم
سهامداران در روش مستقیم، شخصاً وارد بازار شده و اقدام به سرمایه‌گذاری می‌کنند. در این روش سرمایه‌گذار نمادهای شرکت‌های بورسی را تحلیل کرده و یا افراد باتجربه‌تر سهم خاصی را به او معرفی می‌کنند.
تحلیل نمودار سهم‌ها و سرمایه‌گذاری صحیح، نیازمند یادگیری اصول تحلیل تکنیکال در کنار تحلیل بنیادی و رعایت اصول مدیریت سرمایه است. یادگیری همه این موارد نیازمند ماه‌ها و سال‌ها آموزش و تجربه است.
سرمایه‌گذاری به روش مستقیم ریسک بالایی دارد و به افراد مبتدی توصیه نمی‌شود؛ زیرا بازار سرمایه دارای نوسانات بسیار بالایی بوده و موج‌سواری بر روی این نوسانات برای افراد مبتدی بسیار دشوار است.
سهامداری به روش مستقیم مناسب افراد باتجربه و کار بلد است؛ توصیه می‌کنم اگر تازه‌وارد بازار سرمایه شده‌اید به سراغ سرمایه‌گذاری غیرمستقیم بروید.
با روش سرمایه‌گذاری غیرمستقیم هم از زیان‌های احتمالی بازار در امان می‌مانید و هم سود معقولی نسبت به سودهای بانکی کسب خواهید کرد.
سرمایه‌گذاری به روش غیرمستقیم
اگر می‌خواهید در بازار بورس سرمایه‌گذاری کرده و سود کسب کنید، اما علم ورود به بازار یا تجربه کافی ندارید، می‌توانید به‌صورت غیرمستقیم وارد بازار سرمایه شده و شروع به معامله کنید.
سرمایه‌گذاری به روش غیرمستقیم به دو روش سرمایه‌گذاری در صندوق سرمایه‌گذاری و سرمایه‌گذاری به کمک سبد گردان انجام می‌شود.
سرمایه‌گذاری به روش سبد گردانی
خدمات سبد گردانی معمولاً توسط کارگزاری‌ها ارائه می‌شود و دارای مجوز قانونی است؛ در این روش سهامداران، مدیریت پرتفوی سهام خود را به دست افراد خبره سپرده و این افراد خبره هستند که به‌جای سهامدار تصمیم گرفته و معامله می‌کنند.
در این روش قراردادی میان سهامدار و سبد گردان نوشته‌شده و درصدی از سود سبد سهام در زمان مقرر به سبد گردان پرداخت می‌شود؛ معمولاً دستمزد سبد گردان زمانی قابل پرداخت است که او سودی بیش‌تر از سود بانکی کسب کند.
تعریف صندوق سرمایه‌گذاری
همان‌طور که در ابتدای مقاله خواندید، سرمایه‌گذاری در بورس نیازمند اطلاعات علمی و تخصصی بوده و ورود بدون علم به این بازار برابر با نابودی سرمایه است.
به همین دلیل بیش‌تر افراد جامعه با علم به سودآور بودن بازار سرمایه، بانک را برای پس‌انداز و سرمایه‌گذاری انتخاب می‌کنند. اما بانک‌ها بازدهی سود بسیار کمی نسبت به بازار سرمایه دارند.
اگر بخواهیم تعریف دقیقی از صندوق سرمایه‌گذاری بیان کنیم؛ باید بگویم صندوق سرمایه‌گذاری به‌عنوان شرکتی است که افراد مختلف، سرمایه‌های خرد خود را به شرکت سپرده و سبدی از سهام شرکت که شامل سهم‌های شرکت‌های بورسی است را خریداری می‌کنند.
یک صندوق سرمایه‌گذاری، مجموعه‌ای از سهام، اوراق مشارکت و سایر اوراق بهادار است. صندوق‌های سرمایه‌گذاری برخلاف روش مستقیم ریسک بسیار کم‌تری دارد.
قانون‌مند بودن فعالیت صندوق‌ها
صندوق سرمایه‌گذاری یک نهاد رسمی و قانونی است و تمام فعالیت‌های آن تحت نظر سازمان بورس ایران است، هرچند ماه یک‌بار نیز توسط حسابرسان این سازمان به حساب‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری رسیدگی می‌شود.
صندوق‌های سرمایه‌گذاری از سال 1384 به رسمیت شناخته شده و در سال 1388 قانون رسمی و دقیقی مبنی بر نحوه تأسیس، فعالیت، نحوه اداره، انحلال، تقسیم سود و… ابلاغ شد.
طبق قانون سازمان بورس ایران وظیفه اصلی صندوق‌ها سرمایه‌گذاری در بازار بورس بوده و مالکان و خریداران صندوق سرمایه‌گذاری در سود و زیان سهام خریداری‌شده شریک هستند.
مزیت سرمایه‌گذاری در صندوق سرمایه‌گذاری
مدیریت سرمایه به یاری افراد خبره بازار
با خرید صندوق‌های سرمایه‌گذاری شما سرمایه خرد خود را به دست افراد متخصص و حرفه‌ای می‌سپارید، تا آن‌ها در زمان مناسب معامله کرده و یا وارد سهمی شده و یا از آن خارج شوند.
ریسک پایین صندوق سرمایه‌گذاری
همان‌طور که اشاره شد، سرمایه‌گذاری مستقیم در بازار بورس دارای ریسک بسیار بالایی است. اما خرید صندوق سرمایه‌گذاری این ریسک بازار سرمایه را تا حد بسیار پایینی کاهش می‌دهد.
سبد سهام صندوق‌ها متشکل از دارایی‌های متنوعی هستند، سبدهایی شامل دارایی‌های با درآمد ثابت همچون سپرده‌های بانکی و اوراق مشارکت. به خاطر همین تنوع ریسک بازدهی سرمایه تا حد ممکن کاهش‌یافته و سرمایه‌گذاران می‌توانند مبلغ ثابتی از درآمد سرمایه‌گذاری بر روی صندوق‌ها را متصور شوند.
نقد شوندگی بالای صندوق‌های سرمایه‌گذاری
به‌راحتی هرزمانی که خواستید می‌تواند دارایی خود را به‌صورت پول نقد از صندوق سرمایه‌گذاری تحویل بگیرید، این کار توسط ضامن صندوق انجام می‌شود.
ضامن صندوق سرمایه‌گذاری
در صورت ابطال قرارداد بین سرمایه‌گذار و صندوق، اگر صندوق سرمایه‌گذاری قادر به پرداخت تمام پول سرمایه‌گذار نباشد، تأمین کسری موجود بر عهدهٔ صندوق سرمایه‌گذاری است.
تنوع بالای صندوق‌ها
صندوق‌های مختلفی با اهداف مختلف و زمینه فعالیت مختلف وجود دارند که هر فردی با توجه به اهداف سرمایه‌گذاری خود، می‌تواند واحدهایی از صندوق‌های گوناگون را خریداری کند.
شفافیت اطلاعات صندوق‌های سرمایه‌گذاری
تمامی فعالیت‌های صندوق‌ها تحت نظر سازمان بورس و اوراق بهادار ایران بوده و حساب‌های آن‌ها هرچند ماه یک‌بار توسط حسابرسان سازمان بورس بررسی می‌شود.
واحد یا یونیت صندوق سرمایه‌گذاری
دارایی‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری به بخش‌هایی به نام واحد یا یونیت تقسیم می‌شود؛ حداقل قیمت هر واحد تقریباً معادل صد هزار تومان است.
نحوه خرید صندوق سرمایه‌گذاری
به خرید واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری توسط سرمایه‌گذار صدور واحد گفته می‌شود. برای صدور واحد نیازمند کد بورسی هستید، سپس می‌توانید صندوق موردنظرخود را انتخاب کرده، وارد سایت آن شوید و اقدام به خرید واحد صندوق کنید.
معمولاً خرید واحدهای صندوق به‌صورت غیرحضوری ممکن است، اما گاهی در اغلب موارد صندوق‌ها شعب منتخبی را به‌عنوان نماینده صندوق معرفی می‌کنند، شعب منتخب معمولاً شامل شعب بانک، شرکت کارگزاری، شرکت سرمایه‌گذاری هستند که با مراجعه حضوری و در دست داشتن مدارک احراز هویتی خود، می‌توانید واحدهای صندوق را خریداری کنید.
صندوق‌های سرمایه‌گذاری مناسب افرادی است که تازه وارد بازار بورس شده‌اند و یا زمان کافی برای یادگیری و کسب تجربه در بازار ندارند.
این افراد به آسانی می‌توانند با خرید واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق از سودسازی آن‌ها نهایت بهره را ببرند، تمامی صندوق‌ها تنوع بالایی در سبد سهام خود دارند که برای هر سلیقه‌ای مناسب و قابل خرید است.