با سری مقالات آموزشی سایت ایتسکا در خدمت شما معامله‌گران عزیز هستیم، در این مقاله سعی خواهیم کرد شما را با ابعاد جدیدی از روانشناسی بازار آشنا کنیم.
روانشناسی بازار
به رفتارها و احساسات غالب معامله‌گران در بازار مالی، روانشناسی بازار می‌گویند. بازارهای مالی تحت تاثیر رفتارهای معامله‌گران است، درواقع رفتار قیمت براساس رفتار معامله‌گران و روانشناسی بازار تغییر و نوسان می‌کند.
همیشه در بازارهای مالی یک طرف سود و یک طرف دیگر زیان می‌بیند، اکثر زیان‌ها در بازار مالی به دلیل رفتارهای عجولانه و احساسی معامله‌گران است.
اگر بتوانید احساسات‌تان را کنترل کنید و عکس رفتار معامله‌گران عجول که معمولاً در اکثریت هستند، رفتار کنید، شما جزو معامله‌گران سود ساز خواهید بود.
کنترل احساسات و مهارت در روانشناسی بازار مخصوصاً در مواقع بحرانی و مهم مانند زمان معامله در بازارهای مالی امری دشوار است، به همین دلیل اکثریت معامله‌گران با داشتن علم و تجربه بالا دچار زیان‌های سنگین می‌شوند چون مهارت کنترل احساسات ندارند.
عوامل برد باخت در بازارهای مالی کم‌تر به اوضاع اقتصادی و بیش‌تر به روانشناسی بازار بستگی دارد.
مهم‌ترین احساساتی که معامله‌گران را تحت تأثیر قرار می‌دهد
ترس، طعم، امید نابجا، غرور و …. ازجمله مهم‌ترین احساساتی است که معامله‌گران را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
برای مثال فردی سهامی را خریداری می‌کند ولی سهم روند نزولی به خود می‌گیرد، معامله‌گر هر روز به امید صعود دوباره سهم از فروش سهم چشم‌پوشی می‌کند، درحالی‌که اگر به مبحث روانشناسی بازار تسلط کافی داشت در زمان درست اقدام به فروش سهم می‌کرد و درنتیجه با زیان کم‌تری مواجه می‌شد.
یا معامله‌گر در چندین معامله پی‌درپی سود بالایی کسب کرده است، او ناگهان دچار غرور معامله‌گری می‌شود و شروع به معاملاتی با حجم بسیار بالا می‌کند زیرا گمان می‌کند بسیار با تجربه و ماهر شده است.
یا در مثالی دیگر معامله‌گر اقدام به خریداری سهم می‌کند و با کمی افزایش قیمت او سهم خود را می‌فروشد (در اصطلاح عامیانه بازاری به این رفتار معامله‌گران، گنجشک‌روزی بودن اطلاق می‌شود) زیرا می‌ترسد ناگهان روند صعودی سهم تغییر کند و او سود اندک خود را نیز از دست بدهد.
مثال‌های بالا فقط چند نمونه از اشتباهات رفتاری است که معامله‌گران به دلیل نداشتن مهارت کنترل احساسات و عدم تسلط بر شاخه‌ی روانشناسی بازار دچار آن می‌شوند.
اصل مهم روانشناسی بازار: اکثریت همیشه در جهالت‌اند
در تمام جوامع بشری اکثریت مردم در جهالت و نادانی هستند حتی در تست‌های هوشی که در زمان‌های مختلف از ملیت‌های گوناگون گرفته می‌شود نشا می‌دهد که فقط عده‌ی قلیلی از مردم ضریب هوشی بالایی دارند و اکثریت مردم در دسته افراد معمولی و کم هوش قرار می‌گیرند.
بازارهای مالی نیز از این قاعده مستثنا نمی‌باشند، درواقع در بازارهای مالی نیز اکثریت معامله‌گران ضریب هوشی پایینی دارند و نمی‌توانند تصمیم درست اتخاذ کنند.
رفتار گله‌ای سهام‌داران
ما در بازارهای مالی دنیا مخصوصاً در بازار سرمایه ایران شاهد رفتارهای گله‌ای زیادی هستیم، یک روز از خواب بیدار و شاهد یک بازار سراسر قرمز و خونین می‌شویم که اکثریت سهام‌داران در حال فروش سهام خود هستند، فردای همان روز ناگهان بازار سبز پوش می‌شود و باز اکثریت در تقاضای خرید سهام هستند.
این همان رفتار گله‌ای و تقلید کارانه‌ی اکثریت مردم است، یک معامله‌گر ماهر برای موفقیت در بازارهای مالی هرگز پیرو رفتار اکثریت نیست او به خوبی می‌داند که افراد دانا در اقلیت هستند و برای پیروزی در بازار باید برخلاف جهت حرکت اکثریت حرکت کند.
یا زمانی که اکثریت معامله‌گران از دوران رونق و ادامه روند صعودی بازار سخن می‌گویند و تمام اموال خود را نقد کرده و به سمت بازار سرمایه سراریز می‌کند، فرد دانا بر حسب روانشناسی بازار می‌داند که زمان فروش سهام و نقد شدن در بازار فرارسیده است.
شاه‌کلید موفقیت در بازار مالی
برخلاف آنچه دیگران انجام می‌دهند، رفتار کنیم
6 اصل مهم روانشناسی بازار
1- بر غرور خود غلبه کنید و همیشه در حال یادگیری و تجربه‌اندوزی باشید. روزی که گمان کردید دیگر نیازی به یادگیری ندارید، یقین داشته باشید به پایان زمان حیات خود در بازارهای مالی نزدیک می‌شوید.
2- طمع نکنید، استراتژی معاملاتی درستی برای خود طراحی کنید و به حد سودی که براساس تحلیل به‌دست آورده‌اید، قانع باشید.
3- به شایعات توجه نکنید و در پی اخبار واقعی از منابع معتبر باشید.
4- ترسو نباشید، بازار سرمایه جایی برای افراد ترسو ندارد. کمی ریسک‌پذیری را چاشنی رفتار معامله‌گری خود کنید.
5- برخلاف جهت اکثریت حرکت کنید زیرا اکثریت در جهالت و نادانی هستند.
6- بااحتیاط معامله کنید، اصل اولیه برای فعالیت در بازار حفظ سرمایه و جلوگیری از باخت است.
روانشناسی بازار دقیقاً به‌اندازه‌ی مهارت‌های تحلیل بنیادی و تحلیل تکنیکال نقش به سزایی در سود سازی دارد، در نتیجه اگر علاقه‌مند ورود به بازارهای مالی هستید حتماً آموزش ببینید و از آموزش‌ها و مقالات خانه بورس ایران- ایتسکا نهایت بهره را ببرید.
سپاس
نکات مهمی و کاربردیی رو اشاره کردید