احتمالا شما هم بار ها و بارها نام خرس و گاو را در بازار های مالی شنیده اید و اینکه تفاوت های بازار خرسی و گاوی چیست برایتان سوال است؛ بازار های سرمایه و بورس جزو محبوب ترین و با کیفیت ترین حوزه های اقتصادی و تجاری در دنیای اقتصاد هستند و روند طبیعی آنها همواره با کسب سود و البته زیان هایی همراه بوده است. آموزش دیدن و لزوم یادگیری در این بازارها رکن بسیار مهمی هستند که متاسفانه بسیاری از فعالین در آن، در مورد این مورد غفلت می کنند و اغلب در حین زیان ها و سودها آموزش می بینند. روند های متفاوتی در ساعات فعالیت بازارهای سرمایه اتفاق می افتد و صعود و نزول شاخص ها از طبیعی ترین واکنش های آن، به اتفاقات مهم اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و حتی فناورانه است. هر سودی و زیان کسب شده نیز نتیجه همین بالا و پایین شدن هاست و معامله گران باید فرصت ها و موقعیت های سودده را از میان هزاران نقاط عطف کشف کنند و در بهترین قله بفروشند و در بهترین دره بخرند. اصطلاحات متنوعی برای این روندها گذاشته شده است که از مشهورترین آنها، خرسی و گاوی بودن بازار است. در ادامه به صورت دقیق و مفصل در مورد این اصطلاحات و ویژگی های نهفته در آنها بحث کرده و به تفاون های بازار خرسی و گاوی به شکل کامل اشاره خواهیم کرد.
تفاوت بازار خرسی و گاوی
بازار سرمایه متشکل از روندهای بی شماری است که در طول معاملات رخ می دهد و این موضوع حاصل استراتژی های مختلف معاملاتی برای شرایط گوناگون بوده است. گاها بازار به صورت مخالف جهت عمل می کند و هر دو حالت صعود و نزول را به صورت متوالی تجربه می کند که در این حالت به آن بازار گاوی و خرسی گفته می شود. این اسامی نشات گرفته از ماهیت خود این حیوانات در حیات وحش آنهاست. این اصطلاحات برای توصیف وضعیت و شرایط بازار مورد استفاده قرار می گیرد و روندها از طریق این اسامی نامگذاری می شوند. ماهیت این دو واژه عملا ناشناخته بوده و مشخص نیست که چه زمانی برای اولین بار مورد استفاده قرار گرفته اند، اما می توات حدس زد که کاملا مرتبط به مدل رفتاری این دو حیوان است. شاخ های رو به بالای گاو در هنگام حمله به دشمن خود، همان روندهای صعودی را به یاد می آورد و نمودارهایی که رو به رشد هستند. در حالت مقابل نیز، خرس در هنگام حمله به طعمه خود، پنجه های خود را به صورت رو به پایین نگه می دارد و آن نیز روندهای نزولی را به خاطر می آورد. روایاتی هم در مورد نوع معامله پوست گاو و خرس در گذشاه نیز ذکر شده است که مبنای نامگذاری این روندها بوده است.
بازار گاوی چیست؟
بازار گاوی و اصطلاح آن زمانی مورد استفاده قرار می گیرد که بازار رو به رشد بوده و حالت صعودی داشته باشد. تقاضاها در این مدل از بازار بسیار بالاست و تعداد کمی از معامله گران به عرضه سرمایه خود می پردازند. همین روندهای پرتقاضا سبب گرایش بیشتر مردم به خرید و عدم تمایل آنها به فروش می شود و از لحاظ روانشناسی این موضوع هم افزایی کرده و به صورت مداوم حس خرید را تقویت می کند. این گرایشات خرید، قیمت ها را بالاتر می برد و ارزش سهام به صورت صعودی رشد می کند.
بازار خرسی چیست؟
در بازار خرسی این موضوع کاملا به صورت برعکس اتفاق می افتد. در بازارهای خرسی روندها نزولی است و تقاضا برای خرید بسیار کم است. مردم برای فروش سرمایه خود هجوم برده و از این هجمه های منفی، حرکت نمودارها به سمت پایین خواهد شد. با این شکل حرکت به صورت واقعی هیچ توانی برای خرید باقی نمی ماند و معامله گران به دنبال فروش سرمایه خود خواهند بود و عملا بازار سقوط می کند. با رفتارشناسی های صورت گرفته در این وضعیت، حالات ناامیدی و ترک بازار در بالاترین میزان خود است و تصور برگشت روند و کسب سود بسیار بعید به نظر می رسد.
در واقع آنچه که در روزهای سیاه بازار و روندهای نزولی سبب سقوط می شود، تصمیمات ناشی از این تصورات است که البته در افرادی که تجربه و سواد بالاتری دارند بسیار کمتر و منطقی تر است. این وضعیت بسیار خطرناک و چالشی است و بارها در بازارهای بزرگ جهان و حتی کشورهای بزرگ اقتصادی رخ داده است و هزاران نفر را از اوج قدرت و ثروت به زیر کشیده است. از موارد دیگر که به عنوان تبعات سقوط بازارهای سرمایه عنوان می شود، افزایش نقدینگی در بازارهای موازی بورس است. مردم با مشاهده روندهای نزولی به فروش ترغیب می شوند و پول حاصل از آن را وارد بازارهای دیگری می کنند که در نتیجه آن تورم را بسیار بالاتر برده و اقتصاد را نابود می کند.
اگر بخواهیم به تفاوت های بازار خرسی و گاوی اشاره کنیم، می توان گفت که این دو بازار نقطه مقابل یکدیگر هستند و به صورت دو روی یک سکه، نمی توان جدا از هم تصور نمود. بازارهای گاوی به صورت صعودی و بازارهای خرسی نزولی هستند. در هر دو حالت تاثیر اصلی را رفتار سهامدار تعیین می کند و در مقابل خود از آن متاثر است. بازار گاوی برای اقتصاد بسیار مفید بوده و جامعه را به سمت توسعه پیش می برد و در مقابل بازارهای خرسی عامل نابودی سرمایه مردم و سقوط دولت ها بوده است. حالت گاوی یک حالت مطلوب است و به دلیل سودهای حاصل، قدرت خرید و سرمایه کذری مردم بالاتر می رود اما در حالت خرسی مردم فقیرتر شده و به دنبال آن قیمت ها نیز افزایش می یابد و این چرخه معیوب به صورت مداوم در حال تکرار است.
شرایط بازار و نوع عملکرد
شکل واکنش افراد به این دوحالت پیش آمده در بازار باید با یکدیگر متفاوت باشد. در شرایط نزولی بازار اصل بر فروش سریع و خروج بوده است تا از زیان بیشتر جلوگیری کنیم و در حالت صعود میل به نگهداری سرمایه و کسب سود بالاتر از طریق خرید سهم بیشتری از بازار است. این ها نوعی از تصمیمات شخصی هستند و هیچ نسخه واحدی را نمی توان برای آنها پیچید اما در حالت عمومی باید اشاره کنیم که نه در اوج قله مغرور شوید و نه در دره های عمیق خود را ببازید. روند بازارهای سرمایه به طور کلی نوعی از روندهای صعودی طولانی مدت است.
در واقع به نسبت شرایط مالی و اقتصادی و روحی خود استراتژی را تعیین کنید و سعی کنید به آن وفادار بمانید. مگر در حالاتی که دخالت عوامل غیر از بازار را در آن بازار صریح و خطرناک ببینید مشابه آنچه که در بازار بورس کشورمان رخ داد و عملا اعتماد سرمایه گذاران را به کلی از بین برد. اهمیت اصلی داشتن سواد کافی برای پیش بینی روندهاست و این موضوع تنها از طریق کسب علم آن بدست می آید. معامله و کسب سود به صورت قطعی نوعی از دانش است و باید از ریاضی و حتی علوم اجتماعی برای تحلیل و پیش بینی های آتی استفاده نمود. تحلیل هایی که قطعا مبتنی بر رفتارهای گذشته بوده و در طول زمان بدست آمده است. نباید بر دوره های زمانی کوتاه و نتیجه گیری های مقطعی اعتماد کرد و از الگوهای آنها برای تصمیم گیری استفاده نمود. حتما از روندهای بلندمدت نتیجه بگیرید تا الگوهای بدست آمده قابل اعتمادتر باشند.
روندها و تغییرات رخ داده در بازارهای سرمایه و بورس به مانند یک شمشیر دولبه و کاملا به صورت دوجانبه عمل می کند. اگر قرار بر اتفاقات مثبت و صعودهای متوالی باشد، این موضوع در رفتار معامله گران نیز تاثیر داشته و آن را شدت می بخشد و در حالت برعکس آن نیز کاملا به صورت مخرب مانع از سرمایه گذاری های بعدی شده و اعتماد را از بین می برد. آنچه که در واقعیت اتفاق می افتد چیزی فراتر از روندهای کوتاه مدت ذکر شده است. معامله گران برای سود در بازارهای سرمایه باید دیدگاه های بلندمدت را مبنا قرار دهند و از چالش های کوتاه مدت بپرهیزند. هرچند استفاده از این نزول و صعودهای کوتاه مدت نیز روشی برای کسب درآمد است، اما باید دقت کرد که پذیرش این میزان از ریسک برای معامله بدون یادگیری چالش های احتمالی آن تقریبا غیرممکن است. زمانی خود را در این مسیر آزمون کنید که بدانید روندهای کوتاه مدت را می توانید پیش بینی کنید وگرنه به دنبال نگاه درازمدت باشید و سرمایه خود را در این مسیر پرسود به کار بگیرید