با سری مقالات آموزشی سایت ایتسکا در خدمت شما معامله‌گران بازار سرمایه هستیم، در این مقاله 0 تا 100 حق تقدم در بازار بورس ایران و نحوه تبدیل حق تقدم به سهام عادی را به شما همراهان عزیز آموزش خواهیم داد.
روش‌های افزایش سرمایه در شرکت‌های بورسی ایران
شرکت‌های بورسی برای توسعه طرح‌های تولیدی، خدماتی و قدرت رقابتی خود نیازمند تأمین مالی هستند، این تأمین مالی به‌وسیله افزایش سرمایه اتفاق می‌افتد.
افزایش سرمایه به معنای افزایش تعداد سهام منتشرشده و فروش آن به سهامداران است، شرکت‌ها با فروش برگه‌های سهم منتشر شده پول نقد وارد چرخه سرمایه شرکت می‌نمایند.
افزایش سرمایه با روش‌های گوناگونی انجام می‌شود که اصلی‌ترین تفاوت انواع افزایش سرمایه‌ها در روش تأمین مالی شرکت‌هاست.
انواع افزایش سرمایه
از محل سود انباشته (سهام جایزه)
از محل آورده نقدی و مطالبات حال شده سهامداران
از محل تجدید ارزیابی
بحث حق تقدم در افزایش سرمایه از محل آورده نقدی مطرح می‌شود که در ادامه به بررسی جزئی موضوع حق تقدم نماد خواهیم پرداخت.
حق تقدم
زمانی‌که شرکتی افزایش سرمایه می‌دهد؛ به نسبت درصد افزایش سرمایه تعداد برگه سهم منتشر شده آن نیز افزایش پیدا می‌کند.
اگر شرکتی 50% افزایش سرمایه از محل آورده نقدی داشته باشد و شما حین افزایش سرمایه شرکت سهامدار100 برگه سهم این شرکت باشید، برای حفظ حقوق شما به‌عنوان صاحب سهام 50 عدد برگه حق تقدم سهام به شما تعلق خواهد گرفت.
دقت کنید که مسئله حق تقدم فقط در بحث افزایش سرمایه از طریق آورده نقدی مطرح می‌شود، در واقع حق تقدم به معنای در اولویت بودن سهامداران شرکت برای خرید برگه سهام جدید نسبت به سایر سهامداران است.
بعد از این‌که افزایش سرمایه شرکت در مجمع عمومی شرکت تصویب شد، یک فرم برای سهامداران ارسال می‌شود که به آن گواهی حق تقدم خرید سهام گفته می‌شود.
البته امروزه بعد از آنلاین شدن تمامی معاملات فعالیت‌های بورسی، این گواهی حق تقدم در سایت کدال منتشر می‌شود. با جستجوی نام شرکت‌ها به تمامی اطلاعیه‌ها و گواهی‌ها و… می‌توانید دسترسی داشته باشید.
بعدازآن میزان حق تقدم تعلق‌گرفته به سهامدار در پرتفوی سهامدار با عنوان نام سهم + ح نمایش داده می‌شود، مثلاً افزایش سرمایه سهام شرکت ایران‌خودرو به‌صورت خودرو + ح نمایش داده می‌شود.
البته باید در نظر داشت که حق تقدم فقط به افرادی تعلق می‌گیرد که در روز برگزاری مجمع شرکت صاحب سهام آن بوده‌اند.
حفظ درصد مالکیت خود در شرکت با پرداخت مبلغ اسمی
اگر خواهان مالکیت سهام افزایشی هستید باید در مدت مقرر گواهی حق تقدم را تکمیل کرده و به آدرس شرکت ارسال نمایید، البته باید در نظر داشت برای تبدیل 50 حق تقدم به سهم رسمی باید به تعداد هر سهم ارزش اسمی هر سهم را پرداخت نماید.
در ایران ارزش اسمی هر سهم مبلغ 1000 ریال است، یعنی برای تبدیل 50 حق تقدم به 50 سهم شرکت باید مبلغی حدود 50 هزار ریال به‌حساب شرکت پرداخت نمایید.
اگر در مهلت مقرر ۱۰۰۰ ریال ارزش اسمی سهم را پرداخت نمایید، بعدازاینکه افزایش سرمایه شرکت نزد سازمان بهابازار به ثبت رسید، حق تقدم‌های شما نیز به‌صورت خودکار تبدیل به سهام عادی خواهد شد. این پروسه معمولاً بین ۳ تا ۶ ماه زمان خواهد برد.
دامنه نوسان برای خریدوفروش حق تقدم شرکت‌ها
دامنه نوسان خریدوفروش حق تقدم نمادها دو برابر دامنه نوسان سهام عادی است؛ این بازه رقمی بین 10+ و 10- بوده و معامله‌گران باید توجه داشته باشند که خریدوفروش حق تقدم نمادها ریسک بالاتری نسبت به سهام عادی دارد.
بازه زمانی خریدوفروش حق تقدم نمادها
زمان مجاز خریدوفروش حق تقدم نمادها بازه زمانی 60 روزه است، در این بازه زمانی مالکان حق تقدم بر اساس قیمت تقاضا شده بازار می‌توانند اقدام به فروش حق تقدم خود کنند؛ یا افرادی که سهامدار شرکت نیستند و یا هستند و خواهان مالکیت تعداد بیش‌تری از حق تقدم‌اند، می‌توانند اقدام به خرید حق تقدم نمایند.
مالکان جدید حق تقدم نیز باید اقدام به پرداخت ارزش اسمی سهم کنند تا مالک سهام عادی شرکت شوند.
اگر نماد سهمی بسته شود، حق تقدم سهم نیز بسته می‌شود
معایب حق تقدم
قیمت سهام شرکت‌ها همیشه در حال نوسان است، حق تقدم‌ها برای تبدیل به سهم عادی حداقل به چهار ماه زمان نیاز دارند که این چهار ماه زمان بسیار زیادی برای معامله‌گران است.
پروسه تبدیل گواهی حق تقدم به سهم، حدود ۴ الی ۶ ماه زمان خواهد برد، اگر از افزایش بهای سهمی در چند ماه آینده مطمئن هستید، خرید حق تقدم و یا پرداخت ارزش اسمی حق تقدم‌ها می‌تواند سودآور باشد.
پروسه تبدیل گواهی حق تقدم به سهم، حدود ۴ الی ۶ ماه زمان نیاز دارد
حق تقدم استفاده‌شده
به‌حق تقدمی که مهلت 60 روزه دارد و قابل‌خرید و فروش است، حق تقدم استفاده‌شده می‌گویند.
حق تقدم استفاده‌نشده
اگر سهامداری فرم افزایش سرمایه شرکت را تکمیل نکند و همچنین حق تقدم خود را نیز در مهلت معین‌شده به فروش نرساند. در این حالت به آن حق تقدم استفاده‌نشده گفته می‌شود.
حق تقدم استفاده‌نشده را شرکت از طریق آگهی و به روش حراج به فروش می‌رساند. سپس کارمزدهای فروش از مبلغ مربوطه کسر شده و باقیمانده آن را به‌حساب سهامداران دارنده حق تقدم واریز می‌کند.
حق تقدم استفاده‌نشده به چه قیمتی خریدوفروش می‌شود
قیمت حق تقدم استفاده‌نشده در قیمتی نزدیک به قیمت آخرین روز معاملاتی حق تقدم به فروش می‌رسد.
روش‌های پرداخت مبلغ اسمی حق تقدم سهام
تمامی آگهی‌های مربوط به شرکت‌های بهابازار در سایت کدال منتشر می‌شود، شما برای پرداخت ارزش اسمی حق تقدم شرکت نیاز به شماره‌حساب دارید که با جستجو در آگهی‌های سایت کدال می‌توانید به این شماره‌حساب دست‌یافته و مبلغ لازم را واریز کنید.
بعد از واریز آگهی را تکمیل کرده و به همراه شماره فیش واریزی از طریق فکس یا پست به شرکت ارسال نمایید.
نتیجه‌گیری
خریدوفروش حق تقدم به دلیل بازه نوسانی بالا ریسک بالایی دارد، اگر می‌خواهید وارد معاملات حق تقدم‌ها شوید تمام جوانب کار را در نظر بگیرید.
همچنین به دلیل زمان طولانی 4 تا 6 ماهی که حق تقدم‌ها نیاز دارند تا به سهام عادی مبدل شوند، خرید و نگه‌داری آن‌ها ریسک بالاتری دارد.
بهتر است قبل خرید حق تقدم نمادی از رشد آن در آینده اطلاعات کسب کنید تا دچار زیان نشوید.
بازارهای مالی همواره دارای ریسک بالایی هستند، تنها افرادی در بازارهای مالی موفق می‌شوند که اصول معامله‌گری را فراگرفته و توانایی کنترل احساسات خود را دارند.
اگر می‌خواهید در بازارهای مالی موفق شوید حتما آموزش ببینید و برای دریافت خدمات بهتر از بروکرهایی که به ایرانیان خدمات می‌دهند استفاده کنید.