با سری مقالات آموزشی سایت ایتسکا (خانه بورس ایران) در خدمت شما عزیزان علاقه‌مند به سرمایه‌گذاری در بازار بورس ایران هستیم.
در این مقاله توضیح جامعی از انواع توقف‌های نمادهای بورسی، دلیل توقف، معنای هر نوع توقف، قوانین توقف و … ارائه خواهیم داد. اگر تا پایان این مقاله همراه ما باشید به پاسخ تمام سؤالات خود، خواهید رسید.
اگر تازه‌وارد بازار بورس ایران شده باشید مطمئناً متوجه اطلاعیه‌ها و توقف‌های متعدد نمادهای شرکت‌های بورسی شده‌اید، معمولاً حین ساعات معامله اطلاعیه‌ای تحت عنوان توقف نماد به دلیل خاصی منتشرشده و چند دقیقه بعد تمام معاملات نماد متوقف می‌شود.
توقف نمادها ممکن است بین چند ساعت تا چندین سال به درازا بکشد، برای همین یادگیری انواع توقف و قوانین دخیل در این امر از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است.
وضعیت پنج‌گانهٔ نمادهای بورسی
- مجاز
- مجاز – محفوظ
- مجاز – متوقف
- ممنوع
- ممنوع – متوقف
مجاز
طبیعی‌ترین حالت ممکن نماد بورسی است، در این حالت تمام معاملات به شکل عادی معامله می‌شود.
مجاز-محفوظ
در این حالت توقف نماد، انجام معامله بر روی نماد غیرممکن بوده ولی سفارش‌ها ثبت شده و صف‌های خریدوفروش تشکیل می‌شوند. نمادها ساعت‌های بسیار کوتاهی در این وضعیت قرار می‌گیرند و باید امید داشت که به‌زودی سفارش‌های ثبت‌شده، معامله خواهند شد.
بلافاصله بعد از مجاز شدن نماد، تمام سفارش‌های ثبت‌شده معامله می‌شوند.
مجاز-متوقف
در این حالت معامله نماد مجاز است ولی برای دلایلی به مدت کوتاهی سفارش گیری در نماد انجام نمی‌شود.
ممنوع
معاملات سهم در وضعیت ممنوع صورت نمی‌گیرد و نماد سهم به دلایل گوناگونی بسته خواهد بود. وضعیت ممنوع نشان‌دهنده یک وقفه مقطعی خواهد بود و خیلی زود سهم به حالت مجاز بازخواهد گشت.
ممنوع – متوقف
وضعیت ممنوع-متوقف یک تفاوت اساسی با وضعیت ممنوع دارد، درواقع وضعیت ممنوع یک وضعیت موقت است و نماد پس از ساعتی کوتاه به حالت مجاز بازخواهد گشت. اما توقف نماد به شکل ممنوع- متوقف زمان بالایی برای بازگشایی لازم دارد و ممکن است روزهای زیادی برای بازگشایی سپری شود.
توقف نمادهای بورسی چگونه اطلاع‌رسانی می‌شود؟
معمولاً توقف نمادهای بورسی بااطلاع قبلی انجام‌شده و یک روز قبل توقف نماد، اطلاعیه‌ای مبنی بر بسته شدن نماد در پایان روز معاملاتی توسط ناظر سهم منتشر می‌شود.
مثالی از اطلاعیه توقف نماد بورسی
توقف نماد (برکت1) به علت تغییرات بیش از 50 درصدی قیمت 99/11/29 09:12
به اطلاع فعالین محترم بازار می‌رساند؛ نماد معاملاتی شرکت گروه دارویی برکت (برکت1) با توجه به تغییرات بیش از 50 درصدی قیمت سهام، به‌منظور برگزاری کنفرانس اطلاع‌رسانی توسط ناشر متوقف شد. لذا خواهشمند است فعالین محترم دارای دسترسی به سامانه تدان در صورت وجود هرگونه ابهام و یا سؤال، نقطه نظرات خود را حداکثر تا پایان روز جاری در تارنمای مذکور به نشانی tedan.ir جهت بررسی و پاسخگویی توسط ناشر ثبت نمایند. مدیریت عملیات بازار شرکت بورس اوراق بهادار تهران
همان‌طور که در مثال نماد برکت خواندید، هر توقف نمادی دلایل مخصوص خود را دارد، در ادامه به بررسی دلایل انواع توقف‌ها خواهیم پرداخت.
دلایل بسته شدن و توقف نمادها در بازار بورس ایران
- برگزاری مجامع عمومی
- افزایش سرمایه
- سررسید پرداخت سود علی‌الحساب اوراق بهادار و اوراق مشارکت
- تغییر طبقه‌بندی اوراق بهادار
- عدم رعایت ضوابط اطلاع‌رسانی
- تخلف در معاملات یک نماد که به تائید ناظر رسیده
- ارائه اطلاعات بااهمیت
در ادامه مقاله به توضیح چند نمونه از دلایل مهم توقف خواهیم پرداخت.
توقف نماد سهم به علت برگزاری مجمع عمومی سالیانه
تمامی شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار ایران موظف به برگزاری مجمع عمومی سالیانه هستند؛ مجمع عمومی سالی یک‌بار برگزار می‌شود.
مسئولین شرکت‌های بورسی حداکثر 4 ماه بعد از پایان سال مالی باید اقدام به برگزاری مجامع سالیانه کنند؛ چون اکثر شرکت‌ها پایان سال مالی خود را پایان اسفندماه قرار می‌دهند، به همین دلیل اکثر مجامع در تیرماه برگزار می‌شود.
نماد شرکت حداقل یک تا دو روز کاری قبل از برگزاری مجامع بسته می‌شود، اگر تصمیم به شرکت در مجامع را ندارید قبل از بسته شدن نماد، از سهم خارج شوید.
برای اطلاع دقیق از فرایند برگزاری مجامع مقاله آموزش 0 تا 100 مجامع بورسی در بازار سرمایه ایران را بخوانید.
توقف نماد سهم به علت برگزاری مجمع عمومی فوق‌العاده
در طی سال علاوه بر مجمع عمومی سالیانه که برگزاری آن برای تمام شرکت‌های بورسی ضروری است، گاهی شرکت‌ها برای دلایلی چون کاهش یا افزایش سرمایه و … اقدام به برگزاری مجمع عمومی فوق‌العاده نیز می‌کنند.
معمولاً یک روز قبل برگزاری مجمع عمومی فوق‌العاده ناظر سهم اطلاعیه توقف نماد را منتشر می‌کند.
توقف نماد به علت نوسان بیش از 20 درصد
اگر طی ۵ روز کاری متوالی، قیمت پایانی یک سهم بیش از ۲۰ درصد نوسان مثبت یا منفی داشته باشد، نماد سهم در بورس متوقف و بسته می‌شود.
در این حالت پیام ناظر منتشر و نماد سهم به مدت 60 دقیقه متوقف‌شده و در حال سفارش گیری قرار می‌گیرد.
توقف نماد به علت نوسان بیش از 50 درصد
اگر طی ۱۵ روز کاری متوالی، قیمت پایانی یک سهم بیش از ۵۰ درصد نوسان در جهت مثبت یا منفی داشته باشد، معاملات سهم متوقف می‌شود.
در این حالت سازمان بورس مسئولین شرکت را موظف به برگزاری کنفرانس کرده و کارگزاری‌ها و سرمایه‌گذاران می‌توانند درباره دلایل نوسان قیمت پرسش‌های خود را مطرح کنند.
تمام جزئیات کنفرانس‌ها از طریق سایت کدال به اطلاع سهامداران می‌رسد.
توقف نماد به علت افشای اطلاعات بااهمیت
علاوه بر مجامع و نوسان‌های 20 و 50 درصد، افشای اطلاعات بااهمیت نیز باعث توقف نماد می‌شوند. افشا اطلاعات بااهمیت در دو گروه (الف) و (ب) منتشرشده و دلایل قرارگیری در هریک از این دسته‌ها متفاوت از یکدیگر هستند.
اگر افشای اطلاعات از گروه (الف) بوده باشد، بازگشایی نماد سهم در روز کاری بعد بدون محدودیت دامنه نوسان است، اما اگر افشای اطلاعات بااهمیت از گروه (ب) باشد، بازگشایی نماد سهم در همان روز و یا روز کاری بعد با محدودیت دامنه نوسان انجام می‌گیرد.
اطلاعاتی که در دسته اطلاعات بااهمیت (الف) قرار می‌گیرند به شرح زیر است:
اطلاعات بااهمیت (الف)
- بهره‌برداری از طرح‌ها و پروژه‌های جدید
- توقف کامل یا بخشی از فعالیت‌های شرکت
- شروع مجدد فعالیت‌های متوقف‌شده
- ورشکستگی شرکت
- اعلام نتایج برگزاری مناقصات
- تغییر در ترکیب سهامداران عمده
- تعدیلات سنواتی
اطلاعاتی که در دسته اطلاعات بااهمیت (ب) قرار می‌گیرند به شرح زیر است:
اطلاعات بااهمیت (ب)
- برگزاری مناقصه
- عقد قراردادهای جدید
- اطلاعات مربوط به استراتژی تخصیص سود
- تغییرات در فعالیت تولیدی شرکت
- شرکت در مناقصات سایر شرکت‌ها
- تغییر حسابرس
- تصمیمات هیئت‌مدیره درباره سهام خزانه
- وضعیت مشتریان و تأمین‌کنندگان عمده
تا به اینجای مقاله سعی کردیم شما را با انواع توقف نماد و دلایل توقف آشنا کنیم، یادگیری این موارد به شما کمک می‌کند، تصمیم درستی درباره ادامه روند سرمایه‌گذاری خود اتخاذ کنید.
سرمایه‌گذاری در بورس نیازمند آموزش مداوم و کسب تجربه است.