تراز تجاری یا Trade Balance تفاوت بین ارزش صادرات یک تراز تجاری کشور و ارزش واردات یک کشور برای یک دوره معین است. تراز تجاری بزرگترین جزء تجاری بین یک کشور و تراز تجاری بین خدمات آن کشور است که به صورت دو رقم مجزا از هم متمایز می‌شود.
بیشتر بخوانید: شاخص سفارشات کارخانه Factory Orders
تراز تجاری چیست؟
تراز تجاری همان ارزش صادرات یک کشور (خروجی) منهای ارزش واردات آن (ورودی) است. زمانی که فعالیت‌های صادراتی یک کشور بیشتر باشد، برای اقتصاد آن کشور مهم تلقی می‌شود.
نحوه محاسبه تراز تجاری
Trade balance یا تراز تجاری نشان دهنده تفاوت بین صادرات و واردات یک کشور است.
صادرات همان کالاها و خدمات فروخته شده به سایر کشورهای خارجی است.
واردات همان کالاها و خدمات خریداری شده توسط کشورهای خارجی است.
تراز تجاری را می‌توان با مقایسه ارزش صادرات یک کشور توزیع شده به سایر کشورها، نسبت به ارزش واردات آن از کشورهای دیگر است.
فرمول تراز تجاری
فرمول تراز تجاری ارزش واردات یک کشور را از ارزش صادرات آن کم می‌کند:
تراز تجاری= ارزش صادرات_ ارزش واردات
تفاوت کسری تجاری در مقابل مازاد تجاری
تفاوت بین کسری تجاری و مازاد تجاری به صورت زیر خلاصه می‌شود:
مازاد تجاری
تراز تجاری کشور مثبت است، یعنی ارزش خالص صادرات کشور از ارزش واردات خریداری شده از سایر کشورهای خارجی بیشتر است.
کسری تجاری
تراز تجاری کشور منفی است، یعنی که ارزش خالص صادرات کشور کمتر از ارزش واردات سایر کشورهای خارجی است.
تراز تجاری مطلوب چیست؟
تراز تجاری مطلوب شرایطی است که صادرات یک کشور از واردات آن بیشتر است. وقتی کشوری واردات بیش از صادرات داشته باشد، یعنی دارای کسری تجاری است. همچنین کشوری که بیشتر از واردات خود، صادرات انجام می‌دهد، یعنی مازاد تجاری دارد. مازاد تجاری شرایطی مطلوب است که اکثر کشورها به دنبال آن هستند.
بیشتر بخوانید: تجارت فارکس را بیاموزید!
تراز تجاری مطلوب در مقابل نامطلوب
تراز تجاری مطلوب به عنوان مازاد تجاری هم شناخته می‌شود. زمانی تراز تجاری مطلوب اتفاق می‌افتد که صادرات در یک کشور بیشتر از واردات آن باشد. این بدان معنی است که یک کشور از صادرات درآمد بیشتری از هزینه واردات دارد. در واقع این وضعیت نشان دهنده قدرت اقتصادی آن کشور است.
مازاد تجاری ممکن است ناشی از مزیت رقابتی یک کشور در تولید و صادرات برخی کالاها باشد. همچنین می‌تواند ناشی از ارزش‌گذاری نسبی پول یک کشور باشد که صادرات آن را برای خریداران خارجی ارزان‌تر کرده است.
در مقابل تراز تجاری نامطلوب که به عنوان کسری تجاری هم شناخته می‌شود، زمانی رخ می‌دهد که یک کشور بیشتر از صادرات خود، کالا وارد کند. یعنی کشوری که بیشتر از درآمد حاصل از صادرات، برای واردات هزینه می‌کند. در صورت طولانی مدت بودن این وضعیت، شرایط اقتصادی یک کشور را نگران کننده می‌کند.
کسری تجاری ممکن است ناشی از آن باشد که یک کشور در حال تولید برخی کالا دارای ضعف است. همچنین می‌تواند ناشی از ارزش نسبی پول یک کشور است که واردات را ارزان‌تر کرده و صادرات گران‌تر است.
تاثیر تغییرات نرخ ارز یک کشور بر تراز تجاری
زمانی قیمت ارز یک کشور افزایش یابد، هزینه کالاها و خدمات برای ساکنان آن کشور در بازار خارجی بیشتر می‌شود. برای ساکنان آن کشور، واردات ارزان‌تر می‌شود.
در این صورت برای تولیدکنندگان داخلی ممکن است به دلیل قیمت‌های بالاتر، فروش کالاهای خود در خارج از کشور، مشکل باشد. در نهایت این وضعیت باعث کاهش صادرات و افزایش واردات شده و موجب کسری تجاری می‌شود.
چگونه یک کشور می‌تواند تراز تجاری مطلوب به دست آورد؟
بسیاری از کشورها به دنبال بهتر شدن تراز تجاری هستند و به همین خاطر سعی در سرمایه‌گذاری هنگفت در صنایع تولیدی و یا استخراجی هستند. انجام این کار باعث افزایش تعرفه کالاهای وارداتی و یا کاهش ارزش پول کشور است. اما با انجام این کار، تراز تجاری بهتر می‌شود.
حرف آخر
تراز تجاری تفاوت بین صادرات و واردات کالاهای یک کشور است. تراز تجاری مثبت به عنوان مازاد تجاری شناخته می‌شود و نشانگر بالا بودن صادرات بیشتر از واردات آن کشور است.تراز تجاری منفی به عنوان کسری تجاری است که نشان می‌دهد واردات یک کشور بیشتر از صادرات آن است و بیانگر آن است که آن کشور باید هزینه‌های بیشتری از درآمد صادرات را صرف واردات کند.
سوالات متداول
تراز تجاری چیست؟
تراز تجاری همان ارزش صادرات یک کشور (خروجی) منهای ارزش واردات آن (ورودی) است.
چه زمانی یک کشور دارای مازاد تجاری است؟
تراز تجاری کشور مثبت است، یعنی ارزش خالص صادرات کشور از ارزش واردات خریداری شده از سایر کشورهای خارجی بیشتر است.