فرابورس چیست؟ مشارکت در ثروت آفرینی + 7 بازار

این روزها افراد زیادی در بازارهای مختلف مالی از جمله بورس و فرابوس فعالیت می کنند. فرابورس چیست؟ این سوال بسیاری از افراد است.  به نظر می رسد اطلاعات افراد درباره بورس بیشتر از فرابورس است. فرابورس شباهت هایی با بورس دارد و البته تفاوت هایی هم میان آن ها وجود دارد. آشنایی با فرابورس باعث می شود بتوانید موثرتر و راحت تر سرمایه گذاری کنید. در این مطلب فرق بورس و فرابورس به زبان ساده بیان می شود.

فرابورس چیست؟

قبل از این که بخواهید اطلاعات بیشتری دریاره فرابورس داشته باشید خوب است که تا حد مناسبی با بورس آشنا باشید.

فرابورس همان طور که از نام آن پیداست به معنی ” خارج از بورس” می باشد. فرابورس از سال 87 و به صورت رسمی کارش را در ایران شروع کرده و تحت نظر سازمان بورس فعالیت می کند. در این بازار هم مثل بورس سهام های مختلفی خرید و فروش می شود.

خوب است بدانید شرکت هایی که در بورس حضور دارند تقریبا با سخت گیری های بیشتری توانسته اند این کار را انجام دهند اما شرکت هایی که نمی توانند در بورس فعالیت کنند، با شرایط ساده تری می توانند در فرابورس فعالیت داشته باشند.

فرابورس 7 بازار مختلف دارد که عبارتند از:

1. بازار یک
2. بازار دو
3. بازار سه
4. بازار ابزار نوین مالی
5. بازار پایه
6. بازار شرکت های کوچک و متوسط
7. بازارابزار مشتقه

در ادامه مطلب در مورد این بازارها بیشتر صحبت خواهیم کرد.

کمی بیشتر درباره فرابورس

خب اکنون دیگر می دانید که فرابورس چیست. در این بازار همچون بورس، سهام ها بر اساس عرضه و تقاضا قیمت گذاری می شود و از آن جایی که فرآیند این کار ساده تر از بورس است، راحت ترمی توانید وارد فرابورس شوید. در این بازار شرکت های کوچک هم می توانند سهام شان را در بازار سرمایه عرضه نمایند.

در فرابورس، بنگاه های مختلف اقتصادی ساماندهی شده و تامین مالی لازم صورت می گیرد. به هین دلیل در این بازار سعی شده است تا شرایط به گونه ای باشد که همه شرکت ها بتوانند خیلی سریع و با حداقل شرایط لازم وارد شوند. با حضور در فرابورس از همه مزایای آن بهره مند می شوید.

در فرابورس ابزارهای مالی متنوعی در اختیار افراد قرار می گیرد و بسته به شرایط فعالیت هر شرکت، گزینه های مناسبی برایش قرار داده شده تا بتواند به بهترین نوع فعالیت کند.

فرابورس باعث شده تا شرکت ها خیلی راحت تر وارد بازار سرمایه شوند و یکپارچگی در این زمینه به وجود آید.

همان طور که گفتیم سازمان بورس اوراق بهادار به صورت کامل بر فرابورس هم نظارت می کند تاهمه فعالیت های مالی جنبه قانونی ومشخص داشته باشد.

می دانید که انواع بازارها در فرابورس چیست؟ در فرابورس هفت بازار مختلف داریم که عبارتند از: بازار یک، بازار دو، بازار سه، بازار ابزار نوین مالی، بازار پایه، بازار شرکت های کوجک و متوسط و بازارابزار مشتقه. در کشورمان معمولا بازار یک، دو و بازار پایه متداول است.

تفاوت بورس و فرابورس چیست؟

دانستن تفاوت میان دو باعث می شود فرابورس را بهتر درک کنید. این دو بازار در بازارهای زیر مجموعه و نیز نوع تقسیم بندی تفاوت هایی دارند و شرایط پذیرش آن ها هم متفاوت است.

همان طور که گفتیم پذیرش در بورس دشوارتر از فرابورس است و با سخت گیری بیشتری انجام می شود.

به صورت کلی سرمایه گذاری در هر کدام از این بازارها شرایط خودش را دارد و به عنوان افراد تازه کار باید کاملا مراقب این موضوع باشید.

این دو بازار شباهت ها و تفاوت هایی دارند. تفاوت ها کمک می کند بهتر بدانید که بورس و فرابورس چیست.

تفاوت در تقسیم بندی

در بازار بورس دو بازار به نام های بازار اول و دوم داریم. اگر شرکتی در بازار اول نمی تواند به خوبی عمل کند وارد بازار دوم می شود و در مقابل، فعالیت خوب در بازار دوم باعث انتقال شرکت ها به بازار اول خواهد شد. اخراج هم زمانی پیش می آید که شرکت نتواند در بازار دوم به خوبی عمل کند. اما بازار فرابورس تعداد بازارهای بیشتری دارد که در همین مطلب به آن ها اشاره شده و توضیحات مربوطه را هم آورده ایم.

نحوه پذیرش در بورس و فرابورس

همان طور که بارها در این مطلب گفتیم شرایط پذیرش برای بورس به مراتب سخت تر از  فرابورس است. بسته به اینکه در کدام بازار از بورس یا فرابورس و با چه شرایطی بخواهید فعالیت کنید، نحوه پذیرش برای شما متفاوت خواهد بود. اکنون که می دانید بورس و فرابورس چیست تصمیم گیری برایتان راحت تر خواهد بود.

مزایای بیشتر در بورس

تا حد زیادی می دانید که تفاوت بورس و فرابورس در چیست. در بورس مزایایی مثل شفافیت قیمت ها و کاهش ریسک وجود دارد. در بازار فرابورس از آن جایی که شرایط معاملات با نظر طرفین تعیین می شود مزایای گفته شده به صورت کامل وجود نخواهد داشت.

ساعت معامله متفاوت

ساعت معامله در این دو بازار متفاوت است. معامله در بورس شنبه تا چهارشنبه از ساعت 9 صبح تا 12 و نیم انجام می شود و روزهای تعطیل امکان معامله وجود ندارد. در بازار فرابورس ساعت معاملات انعطاف بیشتری دارد.

انواع بازارهای فرابورس چیست

همان طور که گفتیم فرابورس 7 بازار مختلف دارد. شناخت درست این بازارها باعث می شود سرمایه گذاری بهتر و دقیق تری در آن ها داشته باشید.

بازار اول فرابورس چیست

برای بازار اول معمولا شرایط پذیرش نسبت به دیگر بازارها سخت گیرانه تر است. در صورتی که شرکت ها عملکرد نه چندان خوبی داشته باشند به بازار دوم منتقل خواهند شد و در صورتی که شرکت خیلی ضعیف باشد، احتمال دارد که کلا حذف شود. دامنه نوسان در این بازار مشخص و بدون حجم مبنا می باشد. ریسک در این بازار کمتر از دیگر بازارها می باشد. موارد زیر در مورد شرکت هایی که در این بازار فعال هستند وجود دارد:

شرایط حضور در بازار اول فرابورس
شرکت نباید دچار زیان شده باشد.
لازم است حداقل 10 درصد از سهام آن شناور باشد.
لازم است حداقل 24 ماه از بهره برداری آن گذشته باشد.
هیچ سوء پیشینه ای از مدیر عامل و هیات مدیره پذیرفته شده نیست.

بازار دوم فرابورس چیست

شرکت هایی که در این گروه قرار دارند در صورتی که عملکرد خوبی داشته باشند می توانند وارد گروه اول شوند. به صورت کلی سخت گیری در بازار اول نسبت به بازار دوم کمتر است. شرکت ها در بازار دوم معمولا نوپا و کوچک هستند که احتمال زیان دهی آن ها بالاست و می خواهند از سهامی خاص به سهامی عام تبدیل شوند. این شرکت ها معمولا به افزایش سرمایه هم فکر می کنند. شرکت های بازار دوم باید ویژگی های زیر را مد نظر داشته باشند:

شرایط حضور در بازار دوم فرابورس
برای حضور در این بازار لازم است حداقل 12 ماه از زمان تاسیس شرکت گذشته باشد.
داشتن پرونده یا شکایت مالی قابل قبول نخواهد بود.
لازم است حداقل 5 درصد از سهام ثبت شده شرکت شناور باشد.
آخرین سرمایه ثبت شده باید حداقل به میزان 100 میلیون تومان رسیده باشد.
نداشتن سوء پییشنه برای مدیر عامل و هیات مدیره ضروری است.

بازار پایه فرابورس چیست

بازار پایه هیچ کدام از شرط و شرایط بازار اول و دوم را ندارد زیرا شرکت ها نیازی ندارند که در این بازار پذیرفته شوند. در این بازار شرکت ها از کم ریسک تا پر ریسک دسته بندی شده اند. سه رنگ زرد، نارنجی و قرمز را در این بازار می بینیم.

شرکت های بازار پایه
در بازارزرد، نوسان قیمت 3 درصد است و برای نارنجی 2 درصد و برای قرمز هم 1 درصد می باشد.
در بازار زرد شرکت ها درخواست پذیرش ندارند و تنها دلیلی که در آن پذیرش می شوند الزام قانونی است.
شرکت هایی که در سازمان بورس ثبت شده اند و شرایط پذیرش را ندارند شرکت های بازار نارنجی هستند.
و شرکت هایی که به دلیل نداشتن شرایط لازم بورس و فرابورس پذیرش نمی شوند جزء بازار قرمز هستند.

بازار سوم فرابورس چیست

شرکت هایی که به هیچ وجه نمی توانند در فرابورس پذیرش شوند، فقط با انجام مراحل اداری، وارد بازار می شوند. شرکت هایی که حتی تازه تاسیس شده اند امکان جذب سرمایه با پذیره نویسی اوراق بهادار را دارند.

بازار ابزارهای نوین مالی فرابورس چیست

ابزارهایی که به تایید شورای عالی بورس رسیده ( به جز سهام و حق تقدم) و هم چنین مشمول ثبت و یا معاف از آن باشد، می تواند جزء بازار ابزارهای نوین مالی پذیرفته شود.

اوراق زیر در این بازار معامله می شود:

اوراق قابل معامله در بازار ابزارهای نوین مالی
گواهی سپرده گذاری
اوراق مشارکت
گواهی سپرده های بانکی
صکوک با ویژگی های شمخص
صندوق های زمین و ساختمان
و غیره.

بازار شرکت های کوچک فرابورس چیست

در شرکت فرابورس ایران، بازار سرمایه برای شرکت های کوچک و متوسط داریم و همین موضوع باعث شده شرکت های دانش بنیان هم بتوانند بهره برداری های زیادی داشته باشند. در مورد این شرکت ها تکیه بر عملکرد آتی آنان است و به منظور تسهیل در فعالیت هایشان، وضعیت فعلی آن ها خیلی ملاک قرار نمی گیرد.

شرکت های کوچک در فرابورس فعالیت کرده و همین موضوع باعث رشد آن ها و در نتیجه رشد کلی اقتصاد کشور می شود.

مزایای سرمایه گذاری در فرابورس

فرابورس مزایای زیادی برای شرکت ها دارد که برخی از مهم ترین آن ها عبارتند از:

شرایط پذیرش آسانی دارد

در فرابورس بسیاری از شرایط لازم برای فعالیت در بورس حذف شده و همین موضع باعث شده تمامی شرکت ها بتوانند به تامین مالی برسند. در این بازار حداکثر به میزان یک ماه طول می کشد تا شرکت ها بتوانند سهام شان را فروخته و به افزایش سرمایه برسند.

تامین مالی سریع و ارزان انجام می شود

افراد زیادی در فرابورس سرمایه گذاری می کنند. این افراد معمولا سرمایه شان را میان شرکت های مختلف پخش کرده و تعداد محدودی سهم از هر شرکت خریداری می کنند. طبیعی است که در این شرایط ریسک معاملات پایین می آید.

شرکت هایی که عضو بازار OTC هستند از تممی این سرمایه های کوچک استفاده کرده و آن ها را در پروژه های بزرگ دخیل می کنند تا بتوانند تامین مالی ارزان داشته باشند. دقت کنید که در این جا می توان از فروش اوراق بهادار مثل انتشار گواهی های سپرده سرمایه گذاری و غیره هم بهره مند شد.

معافیت مالیاتی وجود دارد

همه شرکت هایی که در فرابورس عضو هستند به استثنای شرکت های بازار پایه، تسهیلات خاصی دارند که معافیت مالیاتی 10 درصد یکی از آن ها می باشد. معافیت مالیاتی قطعا به نفع افراد و شرکت های مختلف است و باعث می شود سودآوری راحت تر و بیشتری داشته باشید.

وثیقه گذاری سهام قابل اجراست

شرکت هایی که عضو فرابورس هستند، می توانند سهام خود رابه شکل وثیقه استفاده نموده و از تسهیلات آن استفاده کنند. در این مسیر، شرکت برای این که از تسهیلات بانکی استفاده کند از بخشی از سهام استفاده می نماید. بخشی از سهام که وثیقه گذاری می شود دیگر قابل معامله نخواهد بود و ارزش گذاری آن در فرابورس انجام می شود.

می توانید بازارتان را تغییر داده و یا کلا خارج شوید

در صورت لزوم می توانید خیلی ساده و با پشت سر گذاشتن مراحل لازم از فرابورس خارج شوید. علاوه بر این شما می توانید نوع شرکت را از سهامی عام به سهامی خاص تغییر دهید.

انجام این امور در بازار بورس تا حد قابل ملاحظه ای نسبت به فرابورس پیچیده تر است.

حجم مبنا وجود ندارد

خرید و فروش در فرابورس بدون حجم مبنا انجام شده و سرعت نقد شوندگی آن ها هم بالاست. در این شرایط عرضه و تقاضا در تعادل قرار داشته و همیشه امکان فروش سهام تان را دارید و خریداری آن هم خیلی سریع قابل انجام است.

شیوه خرید و فروش سهام در فرابورس

میان بورس و فرابورس شباهت های زیادی وجود دارد. یکی از مهم ترین این شباهت ها، مشابهت روند خرید و فروش سهام در این دو بازار است. شما برای معامله در فرابورس به کد بورسی جداگانه احتیاج ندارید. یک کد بورسی برای فعالیت در هر دوی این بازارها کافی است. همان طور که می دانید دریافت کد بورسی از طریق سایت سجام انجام می شود.

سخن پایانی

افراد زیادی سوالات مختلفی در زمینه بورس و فرابورس دارند. فرابورس چیست؟ معایب فرابورس کدام است وچه مزایایی دارد؟ بورس بهتر است یا فرابورس؟ بورس و فرابورس چیست؟ این سوالات و بسیاری سوالات دیگر را در مطلب پیش رویتان پاسخ دادیم تا بتوانید تصمیمات مالی بهتر و درست تری بگیرید.

منابع:

investopedia