الگوی فنجان و دسته (cup and handle analysis pattern) یک الگوی تحلیل تکنیکال است و زمانی رخ میدهد که قیمت یک دارایی شبیه یک U با یک خط افقی باشد. معمولاً مانند یک فنجان به سمت پایین حرکت میکند. این یک الگو از انواع الگوهای ادامه دهنده یا ادامه دار صعودی است و به این معنی است که پس از تکمیل الگو همچنان افزایش قیمت وجود دارد.
معاملات موفق با استفاده از الگوی چارت فنجان و دسته نیازمند شناسایی صحیح الگو، خرید دارایی در نقطه ورود منطقی، تعیین حد ضرر برای مدیریت ریسک و رسیدن به هدف قیمت برای خروج از یک معامله سودآور است.
الگوی فنجان و دسته چیست؟
الگوی فنجان و دسته یک الگوی صعودی است؛ با این معنی که پس از اتمام الگو، احتمال افزایش قیمت سهام وجود دارد. این الگو، بر خلاف الگوی پترن یک دو سه عمل میکند. در الگوی پترن 1 – 2- 3 ، قیمت تغییر مسیر میدهد.
شکل گیری طرح فنجان و دسته ممکن است هفته ها یا ماه ها طول بکشد. معامله گران از این شاخص برای یافتن فرصت هایی برای خرید اوراق بهادار با انتظار افزایش قیمت آنها استفاده می کنند.
در حالی که الگوی فنجان و دسته می تواند به عنوان یک شاخص مفید باشد، هیچ تضمینی برای افزایش قیمت سهام وجود ندارد. برای مدیریت ریسک خود از استاپ ضرر (stop loss) استفاده کنید.
الگوهای نموداری مانند مثلث، مستطیل، الگوی سر و شانه یا همین مورد الگوی فنجان و دسته یک روش بصری برای تجارت و تحلیل اوضاع بازار برای چینش استراتژی هستند. الگوی فنجان و دسته که گاهی اوقات به عنوان الگوی جام با دسته (بیشتر در انگلیسی از آن استفاده می کنند و در فارسی به فنجان و دسته مشهور است) نیز شناخته می شود، برای اولین بار توسط کارگزار بورس ویلیام اونیل در سال 1988 شناسایی شد.
کارایی الگوی فنجان و دسته
الگوی فنجان و دسته زمانی مفید است که قیمت یک دارایی رو به کاهش باشد و به دنبال آن یک دوره تثبیت قیمت می آید. سپس قیمت ها به اندازه ای تقریباً برابر با کاهش قبلی، افزایش می یابد. این یک شکل U یا “فنجان” در “الگوی فنجان و دسته” تشکیل می دهد و دوباره قیمت شروع به حرکت می کند؛ این حرکت ممکن است کمتر هم باشد. این حرکت دسته را به وجود می آورد.
نکته مهم
اندازه دسته باید کوچکتر از فنجان باشد. این بدان معناست که قیمت دارایی که برای شکل دادن به دسته پایین‌تر است، نباید به سطح نیمه پایینی فنجان کاهش یابد. در حالت ایده آل، قیمت باید در یک سوم بالای ارتفاع فنجان باقی بماند.
بازه های زمانی مخصوص این الگو
این الگو می تواند هم در بازه های زمانی کوچک مانند نمودار یک دقیقه ای و هم در بازه های زمانی بزرگتر مانند نمودارهای روزانه، هفتگی و ماهانه رخ دهد.
نمودار فنجان و دسته معمولاً نشان دهنده یک الگوی ادامه دار صعودی است. یک الگوی ادامه دار در طول یک روند صعودی رخ می دهد. قیمت افزایش می یابد، یک فنجان و دسته شکل می گیرد و سپس به افزایش خود ادامه می دهد. در برخی موارد زمانی که قیمت در یک روند نزولی بلند مدت قرار دارد، این الگو ممکن است نشان دهنده یک جریان معکوس باشد. سپس یک فنجان و دسته تشکیل می دهد که روند را معکوس می کند و قیمت شروع به افزایش می کند.
معامله با تحلیل الگوی فنجان و دسته چگونه است؟
شکستن (break out) فنجان و دسته
شما یک الگوی فنجان و دسته را پیش رو دارید اما قبل از اینکه وارد معامله شوید، باید منتظر بمانید تا دسته به طور کامل شکل بگیرد. دسته اغلب به شکل یک کانال جانبی یا نزولی یا یک الگوی مثلثی است. هنگامی که قیمت از دسته خارج می شود، الگو کامل در نظر گرفته می شود و انتظار می رود قیمت افزایش یابد.
بنابراین اگر برای شما سوال است که چه زمانی برای فروش مناسب است؟ پاسخ شما در نمودار نهفته است. بهترین زمان برای خرید هنگامی است که قیمت دارایی بالا می رود و از سطوح قیمتی که قبلا در بالای سمت راست فنجان دیده می شد، فراتر می رود.
علاوه بر سطوح قیمت، برخی از معامله گران قبل از ورود به معامله پس از الگوی فنجان و دسته به حجم معاملات در دارایی نیز نگاه می‌کنند. حجم بالاتر نشان میدهد که سرمایه گذاران بیشتری آن دارایی را خریداری می‌کنند و تقاضای بالاتر می‌تواند منجر به قیمت‌های بیشتر در آینده ای نزدیک شود.
هشدار! همه ما انتظار داریم که قیمت پس از تشکیل یافتن الگوی فنجان و دسته افزایش یابد اما برای این انتظار هیچ تضمینی وجود ندارد. امکان دارد قیمت کمی افزایش یابد و سپس کاهش یابد. می تواند به طرفین حرکت کند یا بلافاصله پس از ورود کاهش ناگهانی داشته باشد. در این موقعیت برای مدیریت ریسک خود به یک توقف ضرر نیاز دارید.
محافظت از معامله خود با یک توقف ضرر (stop loss)
یک دستور توقف ضرر یک تریدر را از معامله خارج می کند؛ بدین صورت که اگر پس از معامله قیمت افزایش نداشت و برعکس، بیشتر کاهش یافته و چرخه الگو به هم بخورد، توقف ضرر از ریسک بیشتر تریدر جلوگیری خواهد کرد.
از آنجایی که دسته باید در نیمه بالایی فنجان قرار گیرد، یک استاپ لاس به درستی قرار داده شده نباید به نیمه پایینی شکل گیری فنجان ختم شود. به عنوان مثال، فرض کنید یک فنجان بین 50 تا 49.50 دلار باشد. استاپ ضرر باید بالاتر از 49.75 دلار باشد زیرا این نیمه راه فنجان است.
توجه! اگر استاپ ضرر کمتر از نیمه راه فنجان است، از معامله اجتناب کنید. در حالت ایده آل، باید در یک سوم بالای الگوی فنجان باشد.
با قرار دادن دسته و توقف ضرر در موقعیت نیمه بالایی فنجان، استاپ ضرر به نقطه ورود نزدیکتر می شود که به بهبود نسبت ریسک به پاداش معامله کمک می کند. استاپ ضرر نشان دهنده بخش ریسک معامله است، در حالی که هدف نشان دادن بخش پاداش است.
انتخاب قیمت هدف یا خروج سودآور
محدوده هدف فنجان و دسته
ارتفاع فنجان هر چه باشد، آن را به نقطه شکست دسته اضافه کنید. این رقم هدف قیمت است. برای مثال، اگر فنجان بین 100 تا 99 دلار باشد و نقطه شکست 100 دلار باشد، هدف 101 دلار است.
با اندازه گیری ارتفاع دسته و افزودن آن به بالای سطح مقاومت در سمت راست بالای فنجان، می توان به یک قیمت محافظه کارانه دست یافت. از ارتفاع کمتر استفاده کنید و آن را به نقطه شکست برای یک هدف محافظه کارانه اضافه کنید. شما همچنین می توانید از ارتفاع بزرگتر برای یک هدف تهاجمی استفاده نمایید.
ممکن است برای خارج شدن از موقعیتی که نزدیک به هدف حرکت میکند اما دوباره شروع به سقوط میکند، از یک توقف تلفات انتهایی استفاده شود.
اگر در معاملات روزانه هستید و تا پایان روز به هدف خود نرسیده اید، موقعیت را قبل از بسته شدن بازار در روز دوباره تحلیل کنید.
V-bottom در فنجان و دسته چیست؟
به طور سنتی، فنجان دارای یک مکث یا دوره تثبیت در انتهای فنجان است، جایی که قیمت به طرفین حرکت می کند یا یک ته گرد را تشکیل می دهد. این نشان می دهد که قیمت در یک سطح به ثبات رسیده و نمی تواند از آن پایین تر بیاید. این به بهبود شانس افزایش قیمت پس از شکست کمک می کند.
یک V-bottom، که در آن قیمت کاهش می‌یابد و سپس به شدت افزایش می‌یابد، ممکن است یک فنجان را تشکیل دهد. برخی از معامله گران این نوع فنجان ها را دوست دارند، در حالی که برخی دیگر از آنها اجتناب می کنند. افرادی هستند که V-bottom را یک روند معکوس شدید از روند نزولی می دانند و این نشان می دهد خریداران به شدت در سمت راست الگو قدم گذاشته اند.
نظریات مختلف درباره V-bottom
مخالفان V-bottom استدلال می کنند که قیمت ها قبل از کاهش ثابت نمی گردد و معتقدند قیمت ممکن است برای آزمایش آن سطح کاهش یابد. اما، در نهایت، اگر قیمت بالاتر از دسته شکسته شود، نشانه حرکت صعودی است.
اگر روند صعودی باشد و فنجان و دسته در وسط آن روند شکل بگیرد سیگنال خرید مزیت بیشتری از روند کلی دارد. در این مورد، به دنبال یک موج قوی باشید که به سمت فنجان و دسته می رود. برای تأیید بیشتر، به دنبال ته فنجان باشید تا با سطح حمایت طولانی مدت، مانند خط روند رو به افزایش یا میانگین متحرک هماهنگ شود.
اگر فنجان و دسته پس از یک روند نزولی تشکیل شود، می تواند نشانه معکوس شدن روند باشد. برای بهبود شانس الگو که منجر به معکوس شدن واقعی می شود، به دنبال امواج قیمت نزولی باشید که به سمت فنجان حرکت کرده و دسته رفته رفته کوچکتر می شود. امواج کوچک تر و پایین تر که به سمت فنجان و دسته می‌روند نشان می‌دهند فروش کاهش می‌یابد، که در صورت شکسته شدن قیمت در بالای دسته، احتمال حرکت صعودی را بهبود می‌بخشد.
الگوی فنجان و دسته نزولی یا برعکس چیست؟
یکی دیگر از شاخص های تحلیل تکنیکال مرتبط که باید در نظر داشت، الگوی فنجان و دسته برعکس است. برخی معامله‌گران آن الگو را پیشگوی روند نزولی قیمت دارایی می‌دانند که به شناسایی فرصت‌های فروش کمک میکند. در نمودارها مانند یک فنجان وارونه به نظر می‌رسد که قیمت یک دارایی در یک مسیر نزولی در حال حرکت به سمت بالا، حالت ثبات و سپس حرکت دوباره به سمت پایین است. بسیاری از همان قوانین عمومی، مانند دسته که نباید از فنجان بزرگ باشد همچنان اعمال می شود. انتظار می‌رود که قیمت دارایی پس از تکمیل شکل گیری الگو کاهش یابد.
ویژگی های تکنیکی این الگو چیست؟
الگوی فنجان دارای ویژگی‌های خاصی است که برای تشخیص آن می‌تواند مفید باشد:
- نقطه شروع کاهش قیمت
در ابتدای الگو، قیمت‌ها به شدت کاهش می‌یابند و ممکن است به نقطه‌ای برسند که کمترین ارزش خود را نشان می‌دهند. - شیب متعادل در افزایش قیمت
بعد از نقطه کمینه، قیمت‌ها تغییر جهت داده و شروع به افزایش به نسبت متعادل می‌کنند. این تغییر جهت نشان‌دهنده احتمال تغییر مثبت در رفتار قیمتی است. - اندازه متوسط الگو
یک الگوی فنجان معمولاً دارای اندازه متوسطی است که بین حالت‌های بزرگتر و کوچکتر قرار می‌گیرد. این ویژگی به عنوان یک نشانه مهم در تشخیص الگوی فنجان محسوب می‌شود.
استفاده از الگوی فنجان در بازارهای مالی
الگوی فنجان یکی از الگوهای پرکاربرد در تحلیل تکنیکال است که در بازارهای مالی مختلف از جمله بورس، فارکس و ارزهای دیجیتال به کار می‌رود. با این حال، نکته‌ای که حائز اهمیت است، این است که معامله‌گران نباید تنها بر اساس دیدن الگوی فنجان تصمیم به خرید یا فروش بگیرند.
رعایت سایر فاکتورها
برای دقت بیشتر در تصمیم‌گیری، معامله‌گران باید به سایر فاکتورها نیز توجه کنند. بهتر است معامله‌گران از اندیکاتورهای مختلف تحلیل تکنیکال استفاده کنند تا تصویر کامل‌تری از وضعیت بازار داشته باشند. همچنین، تحلیل فاندامنتال فارکس مانند شرایط اقتصادی و سیاسی نیز بر تصمیم‌گیری تأثیرگذارند.
ماهیت و شرایط به وجود آمدن فنجان و دسته چیست؟
در صورت افزایش حجم فروش، نمودار قیمت یک مسیر نزولی را طی می کند و در نهایت به یک نقطه حمایت می رسد. با رسیدن قیمت سهم به حداقل آستانه، فرصتی برای معامله گران به وجود می آید تا در معاملات شرکت کنند.
پس از یک دوره مشخص که با افزایش فعالیت های خرید مشخص شده است، قیمت سهم در مسیر صعودی قرار می گیرد. از طریق این تغییرات پویا در قیمت سهم، شکل گیری یک فنجان آشکار می شود.
دلایل تشکیل یک الگوی فنجان و دسته چیست؟
در مواردی که حجم فروش افزایش می‌یابد، یک تغییر رو به پایین در نمودار قیمت رخ میدهد که در نهایت در یک مقطع حمایتی همگرا می‌شود. با رسیدن قیمت سهام به پایین ترین سطح خود، فرصت خرید مطلوبی برای معامله گران محقق می شود.
پس از افزایش تلاش‌های خرید، مسیر قیمت سهام یک چرخش صعودی به خود می‌گیرد. این تغییرات در روند قیمت ها با ظهور یک الگوی فنجانی شکل به اوج خود می رسد.
سخن پایانی
در تحلیل تکنیکال، الگوهای مختلفی وجود دارند که تا حدی می‌توانند کمک کنند تا رفتار قیمتی دارایی‌ها در آینده پیش‌بینی شود. یکی از این الگوها، الگوی فنجان است. الگوی فنجان به شکلی است که مشابه یک فنجان دیده می‌شود که براساس آن نامگذاری شده است. این الگو معمولاً در زمانی شکل می‌گیرد که قیمت‌ها ابتدا به شدت کاهش یافته و سپس درحالتی متعادل به تدریج شروع به افزایش می‌کنند.
اگر در یک بازار مالی بزرگ مانند فارکس یا بورس فعالیت می کنید استفاده از این الگو قطعا می تواند برای شما مفید باشد.
سوالات متداول
الگوی فنجان و دسته چیست؟
الگوی فنجان و دسته یک الگوی تحلیل تکنیکال است که پس از تشکیل شکلی شبیه فنجان در روند قیمت، روند صعودی حفظ می‌شود.
چگونه می توان در این الگو هدف تعیین کرد؟
اولین کار این است که عمق فنجان را دقیق اندازه گیری نموده و هدف بعدی خود را از همان نقطه که قیمت کم می شود تعیین کنید.
در الگوی فنجان و دسته چه اتفاقی می افتد؟
اگر الگوی فنجان و دسته تأیید شود، معمولاً با یک حرکت صعودی قیمت به سمت بالا دنبال می شود. شما می توانید یک هدف قیمت را بر اساس اندازه فنجان انتخاب کنید، اما خیلی کمتر مشخص می شود که بعد از شکست اولیه از الگوی فنجان و دسته چه اتفاقی خواهد افتاد.
برای درک بهتر آنچه بعد از فنجان و دسته اتفاق می افتد، بزرگنمایی کنید و به یک بازه زمانی بزرگتر نگاه کنید. آیا روند صعودی بلندمدت یا نزولی وجود دارد؟ آیا نوسانات در حال افزایش یا کاهش بوده است؟ اگر قصد دارید موقعیت‌هایی فراتر از شکست اولیه داشته باشید، این سرنخ‌ها در زمینه‌ای بزرگتر نیز می‌توانند کمک کنند.
چگونه الگوی فنجان و دسته را باید تحلیل کرد؟
تنظیمات یا مشخصه خاصی وجود ندارد که بتوانید از آن برای پیدا کردن الگوی فنجان و دسته استفاده کنید، اما تشخیص بصری این الگو آسان است. اگر اسکنر سهام خود را طوری تنظیم کنید که سایر نیازهای معاملاتی خود را برآورده کند، می توانید قدم به قدم نمودار ها را تحلیل کنید تا زمانی که نموداری را پیدا کنید که شبیه یک فنجان و دسته است.