دیفای مخفف کلمه “امور مالی غیرمتمرکز” که برگرفته از مفهوم بلاک چین بوده و بر بستر آن توسعه پیدا کرده است. بنابراین ویژگی های بلاک چین به عنوان یک سیستم عامل توسعه ارزهای دیجیتال به دیفای هم انتقال داده می شود. حذف واسطه ها علاوه بر تمام مزیت هایی که برای ارزهای دیجیتال به دنبال دارد، علت قدرتمندی برای افزایش سرعت محاسبات و کاهش پیچیدگی های معاملاتی است.
با دیفای تاییدیه ها و تصدیق ها حذف شده و امنیت دچار چالش می شود. بنابراین به دنبال توصیف یک ابر مفهوم به نام دیفای هستیم که زمینه ای برای حذف تمامی بانک ها و صندوق ها و سازمان های واسط در فرآیندهای مالی است. بسیاری از افراد دیفای را با ریفای یکسان می دانند ، در حالی که این دو موضوعی کاملا جداگانه هستند.
دیفای چیست !؟
دیفای DeFi معادل کلمه “Decentralized Finance” به معنای دقیق امور مالی غیرمتمرکز و به تخفیف فارسی همان “دیفای”، یک دسته برنامه کاربردی برای از بین بردن تمرکز در انجام امور مالی مانند اخذ تسهیلات و سایر اشکال معاملات مالی است.
باید به صورت واضح تر این گونه توضیح دهیم که دیفای یک پروژه تنها و ایزوله نیست بلکه یک مجتمع از اپلیکیشن هایی است که همگی ویژگی عدم تمرکز را با خود به همراه دارند.
انحصار واسطه های مالی مانند بانک ها در دنیای تجارت و پول آنقدر وسعت یافته است که برای هر تراکنش در این حیطه باید از رهگذر آنها عبور کنید و این همان تمرکز است. یک دستگاه ناظر آگاه که می تواند هر فعل و انفعالی را رصد کند و به دلخواه خود آن را تنظیم نماید. بانک هایی که ابزار دست سیاست و دولت هایی هستند که تسلط خود را بر تک تک افراد بیش از هر زمان دیگری بالا برده اند.
ذات این سیستم فسادزاست و همین اتفاق هم در بسیاری از کشورها افتاده است و بارها مورد نظارت ارگان های بالادستی قرار می گیرند. همچنین باید این را نیز در نظر داشته باشید که درگیری این فرآیند در پیچ و خم های نهادهای نظارتی و محاسباتی احتمال اشتباه را بالاتر برده و سیستم را کندتر می کند. این مواردی که ذکر شد از ملزومات پیاده سازی یک اکوسیستم برنامه محور به نام دیفای است.
بیشتر بخوانید : توکن چیست؟
دیفای یک سیستم کاملا رایگان و باز به صورت متن باز و قابل ارتقای جمعی و البته مهمتر از همه اینها به صورت کاملا غیرمتمرکز که همگان به داده های آن دسترسی آزاد دارند. این آزادی دسترسی، یک خودکنترلی بسیار شدید بر روی سرمایه به وجود می آورد و سرمایه گذاران خود برای محافظت از اموال و دارایی هایشان مسئول می شوند.
توکن های دیفای چیست؟
توکن های دیفای مجموعه ای از ارز های دیجیتال بومی و غیر متمرکز در پلتفرم دیفای مورد نظر هستند که با استفاده از قرارداد های هوشمند کار می کنند.
توکن های دیفای دسترسی کاربران به مجموعه ای از برنامه ها و خدمات که بر روی بلاک چین و به صورت غیرمتمرکز ایجاد شده اند را فراهم می کنند.
بهترین ارز های دیفای 2023
- ✔️ اتریوم (ETH)
- ✔️ یونی سواپ (UNI)
- ✔️ AAVE
- ✔️ GMX
- ✔️ Curve Finace (CRV)
- ✔️ لیدو فایننس (LDO)
- ✔️ Stargate Finance (STG)
بازار دیفای DeFi
اینکه در چه زمینه هایی می توان از این فن آوری بی نظیر بهره برد سوال بسیار جامعی است. زمینه های مالی به صورت کلی و اغلب بدون استثنا می توانند میزبان این مفهوم باشند. از بازار دیفای می توان به موارد زیر اشاره نمود:
1- تسهیلات
از بهترین و محبوب ترین اپلیکیشن های مبتنی بر دیفای که در روندهای مالی امروز مورد استفاده قرار می گیرد مربوط به بخش تسهیلات و وام می باشد.
روندهای کند و نابودکننده قدیمی برای اعطای تسهیلات از مراحل احراز شرایط تا واریز پول، دیگر از طریق این مفهوم از بین رفته اند و با استفاده و تلفیق این فن آوری با بلاک چین و ارزهای دیجیتال، امکان ارائه پول به صورت رمزارزها، تضمین های مالی از همین منابع و البته واریزهای امن صورت می گیرد.
از جمله بهترین برنامه های کاربردی به کار گرفته در زمینه اعطای تسهیلات می توان به : کامپاند، سالت، نکسو و اثلند اشاره کرد. حضور رمزارزها و به تبع آن بلاک چین به خودی خود امنیت و اعتماد به آن را تضمین می کند. شفافیت انتقال پول نیز به همراه آن بالاتر می رود و امن ترین نوع تضمین برای برگشت پول اخذ می شود. سریع، ارزان و بدون نیاز به عوامل انسانی و نظارتی با احتمال اشتباه و فساد.
2- پول
از رایج ترین خدمات بازار دیفای همین خدمات پول محور است. خدمات بانکی مبتنی بر دیفای که از صدور ضمانت نامه های بانکی تا بیمه نامه ها و غیره را شامل می شود. روال صدور ارزهای دیجیتالی که ثبات دارند نیز از همین دسته است. این مفاهیم را “استیبل کوین” می نامند.
رمزارزهایی که کمترین نوسان را دارند و مانند “تتر” بتوانند از یک ارزش ثابت پیروی کنند. ارزش ثابت و عدم تمرکز سنخیت زیادی با هم ندارند و آنچه مهم است آنها را به هم مرتبط می کند، اکوسیستمی به نام دیفای است. استیبل کوین ها، برخلاف رمزارزهای دیگر، قیمت گذاری متفاوتی دارند و در این موارد بر پایه یک پشتوانه مالی مانند دلار و طلا اتفاق می افتد و بدون پایه نیست.
همانند تتر که تابعی از دلار بوده و آن را به عنوان یک عامل اتکایی در ارزش گذاری دارد. از جمله پلتفرم ها و برنامه های کاربردی مورد استفاده رایج دیفای می توان به : جیمینی، تیو.ای.دی، دای و آر را نام برد.
3- تبادل و صرافی
صرافی های غیر متمرکز مبتنی بر پلتفرم بلاک چین عمل می کنند و با حذف واسطه ها و استفاده از ذات امن این سیستم عامل، بهترین خدمات را ارائه می دهند. با حذف نقش سازمان های واسط و ناظر در انتقال و تبدیل پول و ارزها، کارمزدها به طرز عجیبی کاهش می یابند و در مقابل حالت عادی آن تقریبا چیزی در حد صفر می شوند.
بیشتر بخوانید : آموزش پنکیک سواپ
از جمله بهترین صرافی های مبتنی بر دیفای می توان به ماربل، ایرسواپ، یونی سواپ و آیدکس را نام برد. امنیت صرافی ها نیز با محوریت این فن آوری ها بسیار بالاتر می رود. تقریبا هیچ روش نفوذی به این سیستم بلاک چین وجود ندارد و عدم تمرکز موجب این اعتماد و امنیت بالا شده است.
سیستم دیفای
با دسته بندی مزیت های به کار گرفتن سیستم دیفای، آنها را در عناوین زیر می توان ذکر کرد :
- عدم تمرکز در اجرای فرآیندهای مالی
- حذف بانک ها و واسطه های مالی برای نظارت در اجرا
- حذف اشتباهات انسانی و فساد احتمالی سیستم
- خودکنترلی در حفاظت از سرمایه
- امنیت بالا و حفظ حریم شخصی اقتصادی در بالاترین سطح ممکن
- کاهش هزینه های اضافی مانند کارمزدها
- ذخیره داده های مربوط به روال های رایج مالی در چندین گره از بلاک چین و عدم امکان ویرایش و تغییر در آنها
- دسترسی آسان و یکسان همه افراد بدون ارجحیت های رایج اداری
بهترین پروژه های دیفای
- DeFi UNISWAP
یک پروژه اختصاصی که برای راه اندازی معاملات اتوماتیک تعریف شده است. در اوایل سال 2018 آغاز به کار نمود و ادامه دارد. روش های سنتی انجام معاملات از طریق به کارگیری این پروژه کاملا از بین رفته و دیفای جایگزین شده است. این پروژه پر ارزش ترین مورد بازار نیز به شما می رود.
- DeFi ChainLink
پروژه ای برای استفاده در زمینه پرداختی اپراتورها می باشد. در سال 2017 تعریف پروژه شد و توکن های خود را به صورت بدون محدودیت وارد بازار کرد.
- DeFi Wrapped Bitcoin
نسخه ای از بیت کوین که به صورت توکن تعریف شده و بر پایه بلاک چین اتریوم عمل می کند. در سال 2019 ایجاد شد و رشد بسیار بالایی را رقم زد.
- DeFi Aave
یک ایده ناب برای رمزارز ها که با استقبال بسیاری روبرو شد. این یک سامانه قرض دهی ارز دیجیتال است که افراد رمزارز خود را در اختیار دیگری قرار می دهند و سود خود را محاسبه و دریافت می کنند. تضامین مربوط به اخذ قرض هم از محل همان رمز ارزها تامین می شود. در سال 2018 استارت زده شد و به ارزش بالایی دست یافت.
- DeFi Dai
یک استیبل کوین مبتنی بر رمز ارز اتریوم است. پایه دلاری آمریکا داشته و از ارزشمندترین پروژه های تعریف شده در حوزه دیفای می باشد.
- DeFi Compound
یک روش ترکیبی مالی بسیار جذاب برای فعالین حوزه رمزارزها می باشد. بدن صورت که با ارائه وثایق مشخص می توانید سود بگیرید و یا سرمایه معنی را به قرض اخذ کنید.
- DeFi Yearn Finance
جالب است بدانید توکن هایی که این پروژه به نام خود تولید و روانه بازار کرد، ارزشی بیش از بیت کوین پیدا کردند و نشان از آینده بسیار درخشان برای آن می دهند. یک سیستم تسهیلات مبتنی بر دیفای که به سرعت در حال ترویج کاربری و اخذ مجوزهای مربوطه است.
معایب استفاده از دیفای
در کنار تمام مزیت های بزرگ و قابل دفاع برای به کارگیری سیستم دیفای، باید به چالش های زیر به عنوان موانع توسعه آنها به صورت همه جانبه در دنیای دیجیتال امروز اشاره کرد :
- کندی سیستم دیفای : دیفای و بلاک چین در حال حاضر به نسبت مقایسه در مقابل سیستم های متمرکز کندی بیشتری دارند. می توان این موضوع را تنها در بحث ارز دیجیتال اتریوم به سادگی مشاهده کرد که بزرگترین پذیرنده سیستم های دیفای و قراردادهای هوشمند در میان رمز ارزها است اما تنها قابلیت پردازش چهارده تعامل را در ثانیه دارد.
- اشتباهات کاربری : حذف واسطه های مالی ناظر بر معاملات و تراکنش های اقتصادی، سبب حضور خود کاربر به عنوان تنها ناظر و کنترل کننده می شود. تضمینی برای عدم اشتباه از سوی او برای محافظت از دارایی خودش نیست. این چالش های امنیتی کاربری مشابه تمام موارد یکسان در دنیای واقعی است.
- رابط های کاربری نامناسب : از بزرگترین مزیت های سیستم های متمرکز مورد استفاده فعلی در دنیای بانکداری سنتی، برنامه های کاربردی متنوع و البته جذابی است که در عین زیبایی ظاهری، سهولت کاربری دارند و افراد به راحتی با آنها ارتباط برقرار می کنند و تمایل به استفاده از آنها پیدا می کنند. این اتفاق خوب هنوز در حوزه دیفای رخ نداده است. هنوز بسیازی از اپلیکیشن های مورد استفاده در این مورد، کاملا نا مانوس با جذابیت های بصری هستند و کاربر را پس می زنند.
درآمد دیفای
به صورت عمده، تمام برنامه های فعال در زمینه دیفای، مبتنی بر رمز ارز اتریوم هستند و این به دلیل قابلیت به کارگیری قراردادهای هوشمند بر این پلتفرم است. وجود قراردادهای هوشمند قابلیت و انعطاف بیشتری را به دیفای می دهد تا برخی از قواعد و بندهای توافق به صورت اتوماتیک به مرحله اجرا درآید.
همین توانمندی های بی نظیر دیفای بر مبنای اتریوم سبب افزایش بی سابقه ارزش پروژه های توسعه آنها شده است. در جدیدترین توسعه های صورت گرفته بر این پلتفرم و خصوصا در زمینه تسهیلات، افراد به راحتی می توانند با استفاده از آن، هر مقدار از سرمایه خود را با این عنوان در اختیار دیگران قرار دهند و درآمد خوبی را کسب کنند.
بیشتر بخوانید : سایت عرضه اولیه
بیت کوین، اتریوم و دیفای
استفاده از اتریوم به عنوان ارز مبنای دیفای، مرهمی بر غالب مشکلات و چالش های آن بود. استفاده از قابلیت قراردادهای هوشمند و پتانسیل بالای آنها برای حذف واسطه ها، افق روشنی را برای توسعه دیفای گشود. هرچند برخی پروتکل های توسعه دیگر مانند Raiden و TrueBit در کنار اتریوم توسعه یافته اند اما بیشتر سهم توسعه دیفای در دستان پرقدرت اتریوم است.
بیت کوین نیز در همین مسیر اشتراکات زیادی با اتریوم دارد. تلاش تیم های توسعه جانبی بیت کوین، بدست آوردن سهم بیشتری از بازار دیفای در آینده است. سرمایه گذاری های اخیر بیت کوین در زمینه دیفای، مربوط به تحقق معاملات شرطی است که البته توفیقات زیادی نیز حاصل شده است.