شاخص سودآوری (PI) چیست؟ تفسیر + مزایا و معایب

شاخص سودآوری (PI)‌ در رتبه بندی پروژه های مختلف اهمیت بسیاری دارد، چون به سرمایه گذاران اجازه می دهد ارزش ایجاد شده در هر واحد سرمایه گذاری را اندازه بگیرند.
شاخص سودآوری 1.0 منطقاً پایین‌ترین معیار قابل قبول در شاخص است، زیرا هر مقدار کمتر از آن عدد نشان می‌دهد که ارزش فعلی پروژه (PV) کمتر از سرمایه‌گذاری اولیه است . با افزایش ارزش شاخص سودآوری، جذابیت مالی پروژه پیشنهادی هم بیشتر می‌شود.

بیشتر بخوانید: شاخص های اقتصادی فارکس

شاخص سودآوری (PI) چیست؟

شاخص سودآوری (PI)، نسبت سرمایه گذاری ارزش (VIR) یا نسبت سرمایه گذاری سود (PIR) نامیده می شود. PI‌ شاخصی را توصیف می کند که نشان دهنده رابطه بین هزینه‌ها و منافع یک پروژه پیشنهادی است.

زیبایی شاخص سود آوری (PI) در سادگیِ محاسبات آن است. با یک محاسبه ساده میتوانید بفهمید که آیا تریدی که پیش رو دارید، به شما سود مناسبی میرساند و البته ارزش ریسک را دارد یا خیر.
بر خلاف نسبت های برد و باخت که در ترید استفاده میکنیم، شاخص سود آوری، به زمان نیز اهمیت میدهد. یک پیپ سود در امروز، از یک پیپ سود در سال آینده ارزشمند تر است.
به نظرم تریدر ها کم کم میتوانند این شاخص را نیز وارد محاسبات خود نمایند.

سعید محمدی – مدیر وبسایت ایتسکا

درک قانون شاخص سودآوری

محاسبه و تعیین شاخص سودآوری، ارزش فعلی جریان های نقدی آتی که توسط پروژه ایجاد می شود را تقسیم بر هزینه اولیه پروژه می‌کنند. شاخص سودآوری 1 نشان می دهد که پروژه به هم خواهد خورد. اگر کمتر از 1 باشد، هزینه ها بیشتر از منافع است. اگر بالای 1 باشد، سرمایه گذاری باید سودآور باشد.

تفسیر شاخص سودآوری

از آنجایی که محاسبات شاخص سودآوری نمی‌تواند منفی باشد، در نتیجه قبل از آنکه مفید تلقی شوند، باید به ارقام مثبت تبدیل گردند.

• محاسبات بیشتر از 1.0 نشان می دهد که جریان های نقدی، نزولی پیش بینی می‌شود و آینده پروژه بیشتر از جریان های نقدی افت خواهد داشت.
• محاسبات کمتر از 1.0 نشان می دهد که کسری خروجی ها از ورودی های تنزیل شده بیشتر است و پروژه نباید پذیرفته شود.
• محاسباتی که برابر با 1.0 هستند، موقعیت‌های بی‌تفاوتی را ایجاد می‌کنند که در آن سود یا زیان یک پروژه حداقل است.
• هنگام استفاده منحصراً از شاخص سودآوری، محاسبات بیشتر از 1.0 بر اساس بالاترین محاسبه رتبه بندی می شوند. زمانی که سرمایه محدود در دسترس باشد و پروژه ها متقابلاً انحصاری باشند، پروژه با بالاترین شاخص سودآوری پذیرفته می شود، زیرا نشان دهنده پروژه ای است که بیشترین استفاده از سرمایه محدود را دارد. به همین دلیل شاخص سودآوری را نسبت سود به هزینه هم می نامند.

اگرچه برخی از پروژه‌ها منجر به ارزش خالص فعلی بالاتری می‌شوند، اما این پروژه ها ممکن است از بین بروند، زیرا بالاترین شاخص سودآوری را ندارند و سودمندترین استفاده از دارایی های شرکت را نشان نمی دهند.

بیشتر بخوانید: شاخص تولید ناخالص داخلی GDP چیست؟

مزایای شاخص سودآوری

برخی از مزایای شاخص سودآوری به شرح زیر است:

ارزش زمانی پول را در نظر می گیرد

شاخص سودآوری این واقعیت را در نظر می گیرد که ارزش پول امروز از همان مقدار پول در آینده به دلیل پتانسیل کسب سود بیشتر است. این باعث می شود که اندازه گیری دقیق‌تری برای جذابیت سرمایه گذاری نسبت به نگاه کردن به کل جریان های نقدی مورد انتظار باشد.

این شاخص امکان مقایسه پروژه‌هایی با طول عمر متفاوت را فراهم می‌کند

شاخص سودآوری می‌تواند برای مقایسه پروژه‌ها با طول عمر متفاوت استفاده شود، چون ارزش فعلی جریان‌های نقدی آتی را به جای کل جریان‌های نقدی مورد انتظار در نظر می‌گیرد.

به تصمیم‌گیری تحت محدودیت سرمایه کمک می‌کند

وقتی شرکتی منابع محدودی دارد و نمی‌تواند همه پروژه‌های بالقوه را دنبال کند، می‌توان از شاخص سودآوری برای اولویت‌بندی پروژه‌هایی که باید ابتدا دنبال شود، استفاده کند.

معایب شاخص سودآوری

برخی از معایب شاخص سودآوری عبارتند از:

فقط سرمایه گذاری اولیه را در نظر می گیرد

شاخص سودآوری فقط به سرمایه گذاری اولیه مورد نیاز برای یک پروژه می پردازد و سرمایه گذاری های جاری یا آتی را نادیده می گیرد. این مسئله می‌تواند مقایسه دقیق پروژه‌ها با نیازهای سرمایه گذاری متفاوت را دشوارتر کند.

اندازه پروژه را در نظر نمی گیرد

شاخص سودآوری اندازه پروژه را در نظر نمی گیرد، بنابراین یک پروژه بزرگ با حاشیه سود کمتر ممکن است نسبت به پروژه کوچکتر با حاشیه سود بالاتر، شاخص سودآوری کمتری داشته باشد.

بر پیش‌بینی دقیق متکی است

شاخص سودآوری بر پیش‌بینی دقیق جریان‌های نقدی آتی و نرخ‌های تنزیل متکی است که پیش‌بینی قطعی آن دشوار است. اگر فرضیات استفاده شده در محاسبات نادرست باشند، ممکن است شاخص سودآوری حاصله به طور دقیق جذابیت پروژه را منعکس نکند.

مزایا	معایب
ارزش زمانی پول را در نظر می‌گیرد	فقط سرمایه‌گذاری اولیه را در نظر دارد
امکان مقایسه پروژه‌ها با طول عمر متفاوت را فراهم می‌کند	اندازه پروژه را در نظر نمی‌گیرد
به تصمیم‌گیری تحت محدودیت سرمایه کمک می‌کند	بر پیش‌بینی دقیق متکی است

نتیجه

شاخص سودآوری (PI) معیاری برای سنجش جذابیت یک پروژه یا سرمایه گذاری است. با تقسیم ارزش فعلی جریان های نقدی مورد انتظار آتی بر مبلغ سرمایه گذاری اولیه در پروژه می‌توان شاخص سودآوری را محاسبه کرد.
PI بیشتر از 1.0 به عنوان یک سرمایه گذاری خوب در نظر گرفته می شود، عدد بالاتر مربوط به پروژه های جذاب تر است. PI برای رتبه‌بندی و مقایسه پروژه‌های مختلف مفید است، اما باید در نظر گرفت که چگونه این تکنیک اندازه پروژه را نادیده می‌گیرد و فقط به ارزش فعلی جریان‌های نقدی آتی و سرمایه‌گذاری اولیه نگاه می‌کند.
تحت محدودیت‌های سرمایه و هنگام مقایسه پروژه‌های انحصاری متقابل، تنها پروژه‌هایی که بالاترین PI را دارند، باید انتخاب شده و اجرا شوند.

سوالات متداول