توکن های حاکمیتی چیست؟ نقش وعملکرد Governance token

توکن ‌های حاکمیتی در حقیقت نوعی ارز دیجیتال هستند که به دارندگان خود امکان دخالت در پروژه های بلاک چین را می دهند. در واقع این فرصت را برای کاربران خود به وجود می آورند تا  نقش فعال‌تری در مدیریت پروژه ‌های غیرمتمرکز ایفا کنند. هدف اصلی توکن های حاکمیتی، تمرکززدایی در تصمیم گیری و امکان اظهار نظر دارندگان این توکن ها (رمز ارزها) در نحوه اجرای پروژه است.

هدف صاحبان توکن های حاکمیتی سرمایه گذاری برای موفق شدن پروژه است، زیرا سود و زیان آنها بستگی به این موفقیت دارد. اعضای انجمن نیز توکن ها را  برای تاثیر مستقیم بر جهت و ویژگی های پروتکل بلاک چین به کار می برند. به این صورت کاربران می توانند هرگونه تغییری که می خواهند ایجاد کنند. برای مثال می توانند در مورد هزینه ها و توزیع پاداش نظر دهند، یا در کد پروژه تغییراتی به وجود آورند.

 بیشترین حجم رمز ارزهای مالی غیر متمرکز را (DeFi) توکن ‌های حاکمیتی تشکیل می دهند. قابلیت اظهار نظر توسط کاربران، تنها ویژگی این توکن ها نیست، بلکه صاحبان این توکن ها می توانند در گرفتن وام، کسب درآمد و سهامداری از آنها استفاده کنند. بنابراین نتیجه می گیریم که توزیع قدرت، از اصلی ترین ویژگی این رمز ارزها است.

توکن های حاکمیتی به تازگی وارد دنیای پرتلاطم ارزهای دیجیتال شده‌اند و هنوز هم کارشناسان در مورد آنها بحث و گفت و گو می کنند. برخی براین باورند که این توکن ها اصلی ترین فاکتور تمرکززدایی حقیقی هستند، در حالیکه بقیه کارشناسان اینگونه فکر نمی کنند. لازم به ذکر است که قبلاً شما را با مفهوم توکن آشنا کرده‌‎‌ایم، حال در این مطلب از ایتسکا می خواهیم به نقد و بررسی تخصصی این توکن ها بپردازیم.

 توکن حاکمیتی ( Governance token) چیست؟

توکن‌ های حاکمیتی به رمز ارزهایی گفته می شود که به صاحبان خود حق حاکمیت در یک پروتکل، بازی، dApp یا دیفای (DeFi) را می دهند. اغلب سازمان‌های سنتی معمولاً ساختار متمرکزی دارند که در آن رهبران فردی یا هیئت مدیره‌ای آینده شرکت راتعیین وبرنامه‌ریزی می‌ کنند. این نشان می‌ دهد که قدرت شرکت در  یک یا مجموعه‌ای از افراد است که که در همه تصمیمات  شرکت حرف آخر را می‌ زنند و در واقع تصمیم گیرنده اصلی هستند.

اما به لطف قراردادها و توکن های هوشمند، امکان تصمیم گیری بین دارندگان توکن وجود دارد. به این ترتیب، هر کسی که  توکن های حکومتی را دارد، می تواند پیشنهاد ارائه داده و در تصمیم گیری برای پروژه شرکت کند. این قدرت، به نوبه خود می تواند به روش های مختلفی توزیع شود. بنابراین هر توکن برابر با یک رای است. این ویژگی مزایا و معایبی دارد و گاهی اوقات می تواند به پروژه آسیب بزند. برای مثال ممکن است سرمایه‌گذاران بزرگ پروژه را به نفع خود تغییر دهند.

برای جلوگیری از چنین مسائلی، پروژه ها می توانند مکانیسم های دیگری را پیاده سازی کنند و متغیرهای دیگر را در نظر بگیرند. به عنوان مثال، در برخی موارد، زمان نگه داشتن توکن، قدرت رای بیشتری را فراهم می کند. این قدرت و انگیزه های بیشتری را برای پذیرندگان اولیه به ارمغان می آورد.

یکی از مشکلات اصلی دارندگان توکن (ارز رمزنگاری) مدیریت و تصمیمات مسئولان پروژه است. ترس از اینکه مدیران پروژه تصمیمات اشتباه بگیرند یا بر اساس منافع خود تصمیم بگیرند همیشه وجود دارد. در این راستا مفهومی اساسی به نام توکن های حاکمیتی یا ارزهای رمزپایه شکل گرفت که مدیریت یک ارز دیجیتال یا پروژه را تنظیم می کند تا کاربران و دارندگان آن توکن بتوانند در مدیریت و تصمیم گیری های آن پروژه مشارکت داشته باشند.

نحوه عملکرد توکن های حکومتی

همان طور که در مطالب بالا نیز گفته شد توکن ‌های حاکمیتی در حقیقت برای کنترل نهادهای غیرمتمرکز (DAOs)، برنامه های DeFi و غیرمتمرکز (DApps) ایجاد شده‌اند. اغلب کاربرانی که به رشد جامعه ارزهای دیجیتال کمک کرده و یا وفاردار بوده‌اند، توکن های حاکمیتی تعلق می گیرد. معمولاً هر پروژه مجموعه ای از قوانین توکن حکومتی خود را دارد

آنها با استفاده از روش ‌های مختلف محاسباتی بین ذینفعان، از جمله تیم تاسیس کننده، سرمایه‌گذاران و کاربران تقسیم می ‌شوند. تعدادی از توکن ‌های حاکمیتی فقط در برخی از مسائل شرکت کرده و نظر می دهند. برخی دیگر در بروزرسانی ها و بازنگری قراردادهای هوشمند نیز مداخله می کنند.

دائو (DAO) که مبتنی بر اتریوم است (MakerDAO) یکی از اولین توکن های حاکمیتی می باشد. صاحبان توکن MKR اغلی در تصمیم گیری در مورد هزینه، قانون ها و انتخاب شرکای پروژه شرکت می کنند. هدف نهایی این پروژه ایجاد ثبات، شفاف سازی و افزایش کاربرد DAI می باشد.

از دیگر انواع توکن های حاکمیتی Compound می باشد. این توکن از نوع DeFi است و دارندگان آن می توانند تا ارزهای دیجیتال را داد و ستد کنند. این پروتکل دارای یک توکن حاکمیتی به نام Compound است. مقدار توکن COMP دریافتی کاربران به میزان فعالیت آنها در شبکه Compound بستگی دارد.

کاربرانی که بیشترین تعداد داد و ستد با توکن COMP را داشته باشند، به همان مقدار از این توکن را به عنوان پاداش دریافت خواهند کرد. از سال 2020 به بعد این توکن توسط دارندگان آن مدیریت می شود.

رابطه بین توکن های حاکمیتی و DeFi

توکن های حکومتی این روزها بسیار رواج پیدا کرده و محبوب شده اند. دارندگان توکن ‌های حاکمیتی در واقع از قدرت تصمیم‌گیری و مشارکت در بررسی پروژه‌های DeFi استفاده می کنند که به رشد اکوسیستم اتریوم نیز کمک می ‌کند. همچنین 90 درصد پروژه‌های DeFi بر روی آن کار می ‌کنند.

با این حال هنوز کاربران زیادی هستند که اهمیت این توکن ها را نمی دانند که توکن حاکمیت در واقع بستری را برای سرمایه‌گذاران توکن فراهم کرده است تا در بحث ‌های مدیریتی و تصمیم‌گیری ‌های پروژه شرکت کنند، جایی که کاربران می ‌توانند با این توکن ها که بر توسعه و رشد شبکه پلتفرم حاکم است، در فرآیند رأی‌گیری شرکت کنند.

 در واقع سیستم رای گیری به این صورت است که هر نشانه حاکمیتی برابر با یک حق رای است، به این معنی که هر چه تعداد نشانه های حاکمیت فردی بیشتر باشد، حق رای بیشتری در تصمیم گیری های آن پروژه وجود دارد.

انواع توکن های حاکمیتی

همان طور که در مطالب بالا نیز گفته شد چند نوع توکن حاکمیتی وجود دارد که در ادامه به معرفی آنها می پردازیم.

LEND

توکن LEND، توکن حاکمیت پروتکل Aave است. این پروتکل در زمینه اعطای وام و استقراض به صورت غیر متمرکز فعالیت می کند. برای اینکه کاربران این پروتکل در تصمیمات Aave حق رای داشته باشند، باید توکن LEND را بخرند.

BAL

توکن BAL (Balancer) یک توکن حاکمیت مبادله Blanacer است که مالکان می توانند از آن برای مشارکت در تصمیمات مدیریتی این پلتفرم استفاده کنند. این شرکت دارای یک استخراج نقدی است که کاربران در ازای استخراج یک توکن BAL دریافت می کنند.

MKR

توکن MKR یک توکن حاکمیتی است که به پلتفرم DAO Maker تعلق دارد. توکن های MKR برای افزایش سرمایه در اکوسیستم DAO MAKER مورد استفاده قرار می گیرند. این شرکت که دفتر مرکزی آن در سنگاپور قرار دارد، در زمینه اعطای وام فعالیت می کند. با توجه به فعالیت این توکن در پروژه دفاعی MAKER می توان از آن به عنوان یکی از بهترین توکن های حاکمیتی نام برد.

COMP

این توکن یک پروتکل غیرمتمرکز است که بستری را برای دریافت و قرض دادن وام برای کاربران فراهم می کند. ارز دیجیتال مرکب رمز ارز اصلی شبکه کامپوند بوده است. دارندگان توکن کامپ، قادر به اظهار نظر در مورد مدیریت این شبکه هستند. در واقع، توکن Comp مدیریت و ساخت توکن ها را مورد توجه جامعه ارزهای دیجیتال قرار داد، به طوری که این توکن توانست در مدت زمان کوتاهی رشد 400 درصدی را شاهد باشد.

دلایل محبوبیت توکن های حاکمیتی

در چند ماه اول سال 2021، توکن های حاکمیتی رشد فوق العاده ای را تجربه کردند. در واقع، این توکن‌ ها باعث شدند، جامعه ارزهای دیجیتال، به ارزش و اهمیت پروژه‌های DeFI پی ببرند. همچنین در این نسخه، توکن Compound اساس ساختار توکن حاکمیتی شده است. دومین پروژه ای که از درخشش حاکمیت و ساخت توکن های حکومتی بهره مند شد، توکن Balancer (BAL) بود. این پروتکل در سال های 2017 و 2018 طراحی و ساخته شد و در سال 2020 با توکن دولتی منتشر شد.

نکته قابل توجه در مورد توکن های BAL این است که نه ساخته می شوند و نه توزیع می شوند و در واقع کاربران آنها، در ازای استخراج، توکن های BAL را دریافت می کنند. در واقع، دو دلیل اصلی برای محبوبیت ناگهانی توکن های حکومتی وجود دارد. اولین مورد این است که پروژه‌های DeFi که توکن ‌های حاکمیتی ارائه کرده‌اند، ثابت کرده‌اند که راهی مطمئن برای کسب سود هستند.

 دوم این که پروژه های دفاعی و توکن های دولتی از طریق مکانیسم نرخ بهره و کارمزد، بازدهی پایدار ایجاد می کنند. به همین دلیل دارندگان توکن های دولتی بر این باورند که شانس زیادی برای افزایش استقبال از پروژه های دیفای در بین کاربران وجود دارد.

تفاوت بین توکن های حاکمیتی (Governance) و توکن های ابزار یا کاربردی (Utility)

توکن های Utility دارایی های دیجیتالی هستند که می توانند برای یک هدف خاص، مانند پرداخت هزینه یا دسترسی به یک محصول مورد استفاده قرار گیرند. در مقابل، توکن‌ های حاکمیتی به صاحبان خود امکان ارائه نظر درباره نوع اجرای این پروژه ها را می دهند.

BNB بهترین نوع توکن کاربردی است. در بایننس از این توکن برای دادن هزینه ها، اظهار نظر و خرید بلیط ورودی، در بایننس لانچ پد مورد استفاده قرار می گیرند. تفاوت اصلی توکن های حاکمیتی با توکن های کاربردی در قدرت حاکمیتی آنها است. توکن های Utility در بسیاری از اهداف کاربرد دارند، اما Governance token، انتهاب بهتری می باشند. توکن های ابزار بیشتر برای انجام تراکنش ها، مورد استفاده قرار می گیرند.

مزایا و معایب توکن های حاکمیتی

توکن ‌های حاکمیتی بهترین روش برای ایجاد انگیزه و مشارکت در کاربران می باشند، اما امکان سوءاستفاده در آنها وجود دارد. یکی از اصلی ترین مزایای توکن های حاکمیتی، تمرکززدایی آنها می باشد. این توکن ها تنها روشی هستند که توسعه دهندگان می توانند به وسیله آنها، تمرکززدایی را در اکوسیستم DeFi اجرا کنند.

از دیگر مزایای توکن های حاکمیتی، وفادار نگه داشتن کاربران است. وقتی کاربران می بینند که با مشارکت بیشتر در پروژه، می توانند سود زیادی کسب کرده و توکن بیشتری دریافت کنند، ترغیب می شوند که درگیر پروژه باشند.

همچنین Governance tokens پتانسیل توسعه و پیشرفت بیشتر را دارند. اما این توکن ها معایبی نیز دارند که پیچیدگی یکی از آنها است. این پیچیدگی باعث می شود کاربران نتوانند این رمزارزها را به خوبی درک کرده و از آنها استفاده کنند. برای مثال بعضی از این پروتکل ها، چندین نوع رمز ارز با عملکردهای مختلف دارند. همین امر موجب می شود کاربر به کار با آنها ادامه ندهد.

DAO ها و توکن های حاکمیتی

همانگونه که در مطالب بالا نیز گفته شد سازمان‌ های مستقل غیرمتمرکز، چیزی فراتر از قراردادهای هوشمند زیر سطحی هستند. هنگام تشکیل یک DAO، گروهی از بنیانگذاران قوانین را در یک قرارداد هوشمند کدگذاری کرده و آنها را به یک زنجیره بلوکی متعهد می کنند. سپس، DAO معمولاً با فروش توکن های حاکمیتی ، سرمایه را افزایش می دهد و به عنوان مکانیسم تصمیم گیری آنها نیز عمل می کند.

DAO ها و توکن های حاکمیتی

همانگونه که در مطالب بالا نیز گفته شد سازمان‌ های مستقل غیرمتمرکز، چیزی فراتر از قراردادهای هوشمند زیر سطحی هستند. هنگام تشکیل یک DAO، گروهی از بنیانگذاران قوانین را در یک قرارداد هوشمند کدگذاری کرده و آنها را به یک زنجیره بلوکی متعهد می کنند. سپس، DAO معمولاً با فروش توکن های حاکمیتی ، سرمایه را افزایش می دهد و به عنوان مکانیسم تصمیم گیری آنها نیز عمل می کند.

حقوق و ارزش این توکن ها به اهداف پروژه بستگی دارد. برای مثال صاحبان رمز ارز Uniswap می توانند درباره توزیع بخشی از هزینه هایی که پروتکل جمع آوری می کند، نظر دهند. صاحبان توکن مرکب می توانند درباره توزیع هزینه های پروتکل در جهت ارتقاء سیستم و رفع اشکال، نظر دهند. صاحبان توکن SharkDAO درمورد خرید توکن های غیرقابل تعویض گران قیمت (NFT) برای افزودن به مجموعه جمعی، نظر می دهند.

علاوه بر نظر دادن در مورد اهداف پروژه، صاحبان توکن می توانند تغییرات را از طریق فرآیند پیشنهاد رسمی ارائه دهند. فرآیند دقیق و قابلیت ها به جزئیات قرارداد هوشمند بستگی دارد. اما به طور کلی، افراد باید تعداد معینی از توکن ها را برای ارائه یک پیشنهاد داشته باشند، سپس می توانند در میان جامعه، درباره پروژه اظهار نظر کنند.

DAO چیست؟

یک سازمان غیرمتمرکز خودمختار (DAO) نهادی است که مدیریت و کنترل شرکت را به سهامداران و شرکای سهیم در شرکت واگذار می کند. به مفهوم ساده تر شرکت به صورت جمعی و با نظر همهی اعضا اداره می شود. به عنوان مثال، یک DAO ممکن است یک پروتکل مالی غیرمتمرکز (DeFi) را مدیریت کند و شرکت کنندگان ممکن است در مورد مواردی مانند تعیین نرخ بهره یا تخصیص سود، اظهار نظر کنند. یعنی همه مسائل مربوط به شرکت، به رای‌گیری گذاشته می شود و اعضا حق رای دارند.

کارشناسان امیدوارند ویژگی حق رای DAO، سازمان ها را دموکراتیک کند. علاوه بر این، دائو، شفافیت بیشتری نسبت به ساختارهای سازمانی مرسوم ارائه می دهد، زیرا همه آرا و تصمیمات عمومی هستند. امید این است که DAO ها به نشانه بارز سازمان های Web3 تبدیل شوند و در نهایت از رمزنگاری فراتر روند.

با این حال، ممکن است این ویژگی باعث تصمیم گیری در مورد پروژه ها کندتر شده و اختلاف نظر موجب بروز مشکل در اهداف پروژه ها شود. علاوه بر این، از آنجایی که DAO ها به اقتصاد رمزی متکی هستند، آنهایی که بیشترین توکن ها را دارند نیز بیشترین حق رای را دارند و یک پلتوکراسی ایجاد می کنند.

نگرانی های نظارتی و مالیاتی درباره دائو

سازمان‌های مستقل غیرمتمرکز یک تفاوت اساسی با انواع سازمان‌ های مرسوم دارند. در نتیجه، سیاست‌گذاران و تنظیم‌کننده‌ها باید بدانند که قوانین موجود چگونه بر این سازمان ‌ها تأثیر می‌گذارد. علاوه بر این، آنها باید تعیین کنند که بنیانگذاران و اعضا، چه مسئولیت هایی در مورد مسائل حقوقی و مالیاتی دارند.

به عنوان مثال، دائو ها تحت هیچ نهاد شرکتی موجود در بسیاری از ایالات متحده قرار نمی گیرند. بنابراین، اعضای DAO از حمایت های قانونی مشابه یک شرکت با مسئولیت محدود (LLC) برخوردار نیستند و اعضای آن ممکن است با مسئولیت شخصی مواجه شوند. با این حال، ورمونت، وایومینگ، و تنسی برخی از حفاظت ها را روی کاغذ معرفی کرده اند.

جدای از مسئولیت قانونی، SEC به تفاوت بین توکن های حاکمیتی و اوراق بهاداری که نیاز به ثبت رسمی دارند، آگاه هستند. این آژانس دستورالعملی صادر کرده که می ‌گوید هرچه تمرکززدایی پروژه بیشتر باشد، احتمال کمتری دارد که توکن ‌های زیربنایی به عنوان اوراق بهادار در نظر گرفته شوند.

آیا توکن های حاکمیتی ارزشمند هستند؟

توکن‌ های حاکمیتی با ارزش هستند، زیرا به دارندگان آن امکان اظهار نظر درمورد اهداف و پیشرفت پروژه را می دهند. از آنجاییکه توکن های حاکمیتی قابلیت بهبود عملکرد سازمانی را دارند، در کل کارآمدی و موفقیت کل سازمان نیز تاثیر می گذارند. علاوه بر این، توکن های حاکمیتی ارزش زیادی دارند و ممکن است مورد معامله، مبادله، سهام و غیره قرار گیرند.

همچنین آنها فرصتی عالی برای کسب درآمد غیرفعال هستند. توکن های حاکمیت سهام ممکن است مزایای بیشتری مانند افزایش دسترسی به خدمات یا بخشی از سود پروتکل را برای کاربران به ارمغان می آورند. اگر اینطور باشد، داشتن توکن حاکمیتی با داشتن سهم در جریان درآمد قابل مقایسه است. بنابراین چندین راهکار برای ارزشمند شدن این توکن ها وجود دارد. یکی از روش های ارزشمند شدن آنها، موفق شدن کل پروژه است. زیرا در این صورت، رمز ارزهای حاکمیتی ارزش بیشتری پیدا می کنند.

برای مثال بازی‌ های بلاک چین به کاربران خود اجازه می دهند با کسب درآمد از بازی، توکن ‌های حاکمیتی خود را اشتراک گذاری کنند. همین امر باعث می شود آنها ارزش بیشتری پیدا کنند. همچنین یک پروتکل غیرمتمرکز قابلیت ارتقای ارزش توکن‌های حاکمیتی را از طریق خرید دوباره این رمز ارزها دارد. این کار باعث کاهش تعداد توکن های در گردش شده و در عوض ارزش آنها را بیشتر می کند.

هر سوالی دارید از کارشناسان ایتسکا بپرسید

در این مطلب از ایتسکا ما به طور مفصل درباره توکن های حاکمیتی صحبت کردیم. همان طور که در مطالب بالا هم گفتیم بسیاری از شرکت ‌های سنتی توسط هیئت مدیره یا گروه کوچکی از مردم اداره می ‌شوند که می ‌توان آن را به عنوان حاکمیت متمرکز طبقه‌بندی کرد. توکن های حاکمیتی نقش اساسی در تمرکززدایی، ایفا می کنند.

سازمان ‌های مستقل غیرمتمرکز چیزی فراتر از قراردادهای هوشمند مدیریت توکن های حاکمیتی نیستند، اما این مفهوم تغییرات بزرگی را در چشم‌انداز شرکتی و قانونی ایجاد می‌ کند. با دموکراتیک کردن سازمان ها و ارائه شفافیت بی نظیر، آنها می توانند محیط های شرکتی فردا را متحول کنند. با این حال، موانع قانونی و فنی زیادی درباره این نوع از رمزارزها وجود دارد.

 به عنوان مثال، DAO ها از حمایت های قانونی مشابه با LLC ها در اکثر حوزه های قضایی برخوردار نیستند و SEC ممکن است فروش توکن را به عنوان اوراق بهادار تنظیم کند. همچنین ایجاد و مدیریت اکثر DAO ها برای کاربران غیر فنی نیز دشوار است. بنابراین توکن های حاکمیتی در دنیای جدید رمز ارزها، نقش حیاتی ایفا می کنند.

لازم به ذکر است که شما می توانید با ارسال نظرات خود به بهینه سازی مقالات ایتسکا کمک کنید. همچنین هرگونه سوال و مشکلی که در زمینه ارزهای دیجیتال و بازارهای مالی دارید، می توانید در بخش تماس با ما، از متخصصان و کارشناسان ما بپرسید.

سوالات متداول